خواص اسفناج

از میان انواع سبزی ها، اسفناج جز مواد فوق مغذی دسته بندی می شود، زیرا ارزش غذایی بسیار بالایی داشته و مصرف آن قطعا فواید بسیاری نیز دارد. اصولا سبزی هایی مثل اسفناج که برگ های پهن و سبز دارند، از ترکیبات ضروری برای حفظ سلامت پوست و مو و همچنین استخوان ها و سیستم گوارش به حساب می آیند. پروتئین، آهن، انواع ویتامین ها و املاح، از ترکیبات مغذی موجود در اسفناج است. از طرفی اسفناج یکی از غنی ترین خوراکی های حاوی فیبر است که مصرف منظم آن به حفظ سلامت دستگاه گوارش و عملکرد آن کمک می کند، خواص اسفناج عنوانی است که در این مقاله در مجله سلامت ماه به آن پرداخته خواهد شد.

هر آن چه که باید در مورد خواص اسفناج بدانیم

اسفناج یکی از پرطرفدارترین نوع سبزی های دارای برگ پهن است که حاوی مواد مغذی زیادی بوده و در اغلب رژیم های غذایی سالم، مصرف اسفناج گنجانده می شود. از آن جایی که این سبزی خواص زیادی داشته و ترکیبات موجود در آن، از نیازهای ضروری بدن محسوب می شود، توصیه شده که مصرف روزانه آن در دستور کار قرار گرفته و از فواید آن غافل نشوید. یکی از عمده ترین خواص اسفناج ، طولانی بودن فصل تولید آن است. در برخی نقاط جهان، کشت اسفناج تقریبا در تمامی فصول امکان پذیر است. بنابراین در هر فصلی می توان از نمونه تازه آن استفاده نمود. از حدود هزاران سال پیش، کشت اسفناج در خاورمیانه به ویژه در ایران آغاز و سپس به دیگر مناطق دنیا از جمله چین گسترش پیدا کرد.

تقریبا هر 100 گرم اسفناج حاوی:

• 91 گرم آب
• 23 واحد کالری
• 2.86 گرم پروتئین
• 0.39 گرم چربی
• 3.63 گرم کربوهیدرات
• 2.2 گرم فیبر
• 0.42 گرم قند
• 99 میلی گرم کلسیم
• 2.71 میلی گرم آهن
• 49 میلی گرم فسفر
• 79 میلی گرم منیزیم
• 58 میلی گرم پتاسیم
• و 79 میلی گرم سدیم است.

ویتامین آ، ث، ب6، کا، نیاسین، زینک، فولیک و آنتی اکسیدان هایی مثل تیامین و ریبوفلاوین از دیگر ترکیبات مفید اسفناج می باشد. اما از جمله مهمترین خواص اسفناج برای سلامت بدن به این مواردی می توان اشاره کرد که در ادامه می آید.

خاصیت اسفناج برای تقویت بینایی

بر اساس ادعای کارشناسان، یکی از خواص اسفناج ، تاثیر آن بر سلامت چشم است. اسفناج حاوی مقادیر قابل توجهی بتاکاروتن، بیوتین و اکسانتن است که همگی برای تقویت بینایی ضروری هستند و در واقع ویتامین آ موجود در اسفناج بعد از وارد شدن به بدن، تبدیل به بتاکاروتن شده و نقش به سزایی در افزایش قدرت دید فرد دارد.

از طرفی، خاصیت ضد التهابی اسفناج، به رفع پف زیر چشم و خارش آن کمک کرده و از نظر ظاهری نیز به سلامت آن کمک خواهد کرد. بر همین اساس محققان بر این باورند که وجود منابع متعدد آنتی اکسیدانی مثل بیوتین در اسفناج، تاثیر اشعه های مضر خورشید بر چشم را کاهش داده و از این طریق از خشکی چشم پیشگیری می کند.

خواص اسفناج برای درمان دیابت

اسفناج حاوی نوعی آنتی اکسیدان ویژه با نام آلفا لیپوئیک اسید است که سطح گلوکز در خون را کاهش داده و با کنترل میزان ترشح انسولین و از بین بردن حساسیت به آن، درمان بیماری دیابت را به آرامی شروع می کند. از دیگر خواص اسفناج در ارتباط با دیابت، تاثیری است که بر سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن داشته و کمک می کند تا پانکراس در ترشح انسولین عملکرد بهتری داشته باشد.

پیشگیری از ابتلا به آسم با خواص اسفناج

بررسی ها نشان می دهد که اولین علائم آسم، عمدتا در سنین 6 تا 18 سالگی بروز پیدا می کند و در بسیاری از موارد، تغذیه و ژیم غذایی می تواند در کنترل هر چه بهتر آن موثر باشد. از جمله مهمترین خواص اسفناج که بسیار مورد توجه کارشناسان قرار گرفته، تاثیر آن بر پیشگیری از آسم است. بتاکاروتن موجود در این گیاه مغذی، فعالیت سیستم ایمنی را تقویت کرده و با برطرف کردن عفونت موجود در مجاری تنفسی، از بروز علائم آسم پیشگیری خواهد کرد.

خاصیت ضد سرطانی اسفناج

تومور سرطانی در اثر اختلال در فرایند تقسیم سلولی و افزایش فعالیت رادیکال های آزاد در خون ایجاد می شود. قطعا هر ترکیبی که بتواند این اختلال را برطرف نماید، عاملی موثر در پیشگیری از سرطان خواهد بود. به عقیده کارشناسان، سبزی هایی مثل اسفناج حاوی ترکیبی به نام کلروفیل است که تاثیر قابل توجهی بر بهبود وضعیت گلبول های سفید و تقسیم سلولی دارد.

البته باید توجه داشت که کلروفیل با افزایش دما در هنگام پخت، از بین می رود و بنابراین، اگر قصد بهره مندی از خواص اسفناج در پیشگیری از سرطان را دارید، بهتر است آن را تا حد ممکن به صورت خام مصرف کرده و یا حتی المقدور، حرارت پخت را کاهش دهید.

کنترل فشار خون با اسفناج

فشار خون یکی از عوامل اصلی ابتلا به آسیب های کلیوی و کبدی و همچنین بیماری های قلبی عروقی است و کنترل آن قطعا به پیشگیری هر چه بهتر این اختلالات کمک می کند. اسفناج حاوی مقادیر پتاسیم است که فعالیت زیاد سدیم در خون را خنثی کرده و منجر به کاهش فشار خون می شود. بررسی ها نشان داده افرادی که در رژیم غذایی خود به طور منظم از خواص اسفناج استفاده می کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری فشار خون قرار خواهند داشت.

خاصیت اسفناج برای افزایش استحکام استخوان ها

از دیگر ترکیبات مغذی موجود در اسفناج، می توان به ویتامین کا اشاره کرد که نقش به سزایی در حفظ سلامت استخوان ها و افزایش استحکام آنها دارد. از طرفی، اسفناج دارای مقادیری کلسیم است که این ترکیب نیز از نیازهای اولیه استخوان ها به شمار می آید. در مواردی که فرد قادر به مصرف شیر و لبنیات نیست، می توان از خواص اسفناج جهت تامین این چنین نیازهایی بهره مند شد. البته باید به این مسئله دقت کرد که روش تهیه و سرو اسفناج تاثیر زیادی بر ترکیبات و مواد مغذی موجود در آن دارد.

تقویت عملکرد سیستم گوارشی با اسفناج

اشاره کردیم که اسفناج حاوی مقادیر زیادی فیبر است که البته این خصوصیت تمام انواع سبزی هاست. فیبر بافتی اسفنجی داشته و برای مدت زیادی در معده و روده ها باقی می ماند و زمان هضم و دفع آن بسیار طولانی است. وجود فیبر یکی از نیازهای اساسی سیستم گوارش است، زیرا بافت اسفنجی آن مقدار زیادی آب به خود جذب کرده و مانع از خشکی روده ها و بروز یبوست می شود.

از طرفی باقی ماندن طولانی مدت آن در روده ها باعث جذب بیشتر سموم به خود شده و با دفع آنها، یک سم زدایی اساسی در بدن اتفاق می افتد. به منظور بهره مندی از خواص اسفناج در جهت تقویت عملکرد سیستم گوارش، کافی است آن را به ترکیب انواع سالادها و خوراک های خود اضافه کنید.

خواص اسفناج برای کاهش وزن

اسفناج درصد بسیار ناچیزی چربی و میزان کالری بسیار کمی دارد. بنابراین مصرف آن برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند، هیچ گونه نگرانی در پی نخواهد داشت. به علاوه، حجم قابل توجهی از این گیاه را فیبر تشکیل داده که وجود آن در هر رژیم غذایی کاهش وزنی، ضروری است. فیبر برای هضم و دفع، نیاز به مدت زمان زیادی دارد و در واقع برای مدت طولانی در روده ها باقی مانده و همین مسئله باعث می شود فرد احساس سیری داشته باشد.

در نتیجه مقدار کالری مصرفی کاهش یافته و از این طریق، به کاهش وزن کمک خواهد شد و یکی از کاربردی ترین خواص اسفناج ، تاثیر آن بر فرآیند کاهش وزن است.

خواص اسفناج برای سیستم عصبی

یکی از مهم ترین خواص اسفناج ، تاثیر آن بر فعالیت سیستم اعصاب مرکزی است. وجود مقادیر زیادی زینک، آهن و منیزیم عامل اصلی این اثر گذاری ویژه اسفناج است و به گفته کارشناسان، افرادی که 1 تا 2 بار در هفته از اسفناج در رژیم غذایی خود استفاده می کنند، کمتر از دیگران دچار استرس و فشار عصبی خواهند شد و حال روحی بهتری خواهند داشت. به علاوه، مصرف اسفناج در وعده غذایی شام، خستگی روزانه را دور کرده و به داشتن خوابی راحت و کامل کمک می کند.

خاصیت ضد التهابی اسفناج

آرتروز، آسم، بیماری میگرن و پوکی استخوان جز آن دسته اختلالاتی است که اغلب به دلیل افزایش التهاب در بدن به وجود می آید و ساده ترین راه برای پیشگیری از بروز علائم آنها، مصرف مواد غذایی دارای خاصیت ضد التهابی است. اسفناج یکی از این غذاهایی است که مصرف آن در کنار تمامی مزایایی که دارد، به کنترل التهاب در بدن کمک کرده و از ابتلا به این گونه بیماری ها جلوگیری می کند.

خواص اسفناج برای پوست، مو و ناخن

اغلب ما هنگام بحث در مورد خواص اسفناج ، سلامت پوست و مو را در نظر گرفته و آن را جز اساسی ترین فواید این سبزی پرطرفدار می دانیم. اسفناج حاوی درصدی ویتامین آ است که از پوست در برابر تابش اشعه های مضر خورشید محافظت کرده و با کاهش فشار اکسیداتیو، به سلامت و زیبایی هر چه بیشتر پوست کمک می کند.

ویتامین ث ترکیب مغذی دیگری است که وجود آن برای فرآیند تولید کلاژن ضروری است و اسفناج یکی از منابع تامین این نوع ویتامین است. کلاژن، انعطاف پذیری پوست را افزایش داده و آن را جوان و شاداب نگه می دارد.

علاوه بر این، منیزیم و آهن نیز از موادی هستند که رشد مو و سلامت آن ارتباط مستقیمی با تامین آنها دارد. در صورتی که مقدار بیوتین در بدن کم باشد و بدن با کمبود این نوع ماده معدنی مواجه شود، ناخن ها شکننده شده و اطراف آن پوسته پوسته خواهد شد. مصرف منظم اسفناج، این نیاز بدن را تامین کرده و رشد و زیبایی ناخن ها را در پی خواهد داشت.

عوارض مصرف زیاد اسفناج

در کنار معرفی خواص اسفناج باید به این مسئله نیز توجه داشت که مصرف این نوع سبزی محبوب، مقدار مشخصی داشته و در صورتی که بیش از حد مجاز مورد مصرف قرار گیرد، عوارضی در پی خواهد داشت. یکی از عمده ترین مشکلاتی که غالبا در اثر خوردن اسفناج ممکن است روی دهد، تشکیل سنگ در کلیه هاست.

اسفناج در بردارنده مقادیر زیادی اکسالات است که تجمع کلسیم در کلیه ها را افزایش داده و در دراز مدت، زمینه ساز سنگ کلیه می شود. بنابراین افرادی که درگیر این اختلال هستند یا به هر دلیلی در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه قرار دارند، بهتر است از مصرف اسفناج پرهیز کنند. از طرفی اسفناج به دلیل داشتن ویتامین کا خاصیت رقیق کنندگی خون دارد. از این رو مصرف آن هم زمان با داروهای ضد انعقاد خون، تداخل داشته و ممکن است منجر به بروز مشکلات متعددی شود.

بهترین روش مصرف اسفناج

اسفناج را به راحتی می توان به رژیم غذایی اضافه کرده و در انواع سالادها و خوراک ها مورد استفاده قرار داد. مسئله مهمی که کارشناسان مجله اینترنتی ماه نیز در این مقاله ذکر کردند، روش طبخ و سرو بود که تاثیر زیادی بر حفظ خواص اسفناج دارد. اسفناج در صورتی که زیاد حرارت ببیند، آهن، کلسیم و برخی از آنتی اکسیدان های خود را از دست داده و کمی از ارزش غذایی آن کاسته می شود. در مورد بهترین بهترین روش مصرف اسفناج همین کافی است تا اسفناج را به صورت خام مصرف کنید و در صورتی که تمایلی به مصرف خام آن ندارید، با حرارت ملایم و به مدت زمان بسیار کم، آن را بپزید.