رژیم غذایی یویو
شکی نیست که کاهش وزن برای افرادی که از اضافه وزن رنج می برند، مزایای فراوانی در حفظ سلامت آنان دارد. کاهش وزن خطر ابتلا به دیابت نوع دو ، بیماری های قلبی و دیگر بیماری های مزمن را در فرد کاهش خواهد داد. اما اخیرا شواهد نشان داده اند که رژیم غذایی یویو با کوتاه شدن عمر افراد رابطه دارد. لذا کارشناسان مجله سلامت ماه قصد دارند تا شما را با این رژیم غذایی و مشکلات آن آشنا سازند. با ما همراه باشید.
رژیم غذایی یویو چیست
تا کنون چند مرتبه موفق به کاهش وزن خود شده اید؟ آیا با قطع رژیم غذایی دوباره به وزن قبلی خود بازگشته اید؟ برخی افراد در تمام طول عمر خود در این حالت قرار دارند. این کاهش وزن و بازگشت دوباره آن که مانند الگویی ادامه می یابد را رژیم غذایی یویو یا چرخه وزن می نامند. این کاهش و افزایش وزن با تغییراتی که در رژیم غذایی به وجود می آید اتفاق می افتد و به اسباب بازی یویو که در حال بالا و پایین شدن است، شباهت دارد.
وقتی رژیم دارید و در حال مبارزه با گرسنگی هستید وعده های غذایی خود را حذف یا کالری ورودی را بسیار کم می کنید در واقع در حال آماده کردن خود برای رژیم غذایی یویو می باشید. در حالی که به نظر می آید در این حالت، سریعا نتایج خوبی خواهید گرفت و وزن شما کاهش خواهد یافت، بدن با کاهش کالری ورودی و انرژی روبرو شده و در نتیجه متابولیسم ( سوخت و ساز برای تولید انرژی ) کاهش می یابد. برخی افراد خسته شده و سعی خواهند کرد که وزن خود را حفظ کنند. اما وزن فرد شروع به برگشت می کند، و از همه بدتر اینکه گاهی وزن فرد از وزن قبلی هم بیشتر می شود.
عوارض رژیم غذایی یویو
در طول رژیم غذایی یویو ، کاهش چربی باعث کاهش هورمون لپتین ( که به طور طبیعی باعث می شود احساس سیری کنید ) خواهد شد. در شرایط عادی ذخایر چربی شما، لپتین را درون جریان خون ترشح می کنند. این امر باعث می شود غذای کمتری بخورید. زمانی که در حال از دست دادن چربی هستید لپتین کاهش پیدا کرده و اشتها زیاد می شود. وقتی اشتها زیاد شد بدن سعی می کند تا ذخایر انرژی تخلیه شده را مجددا تامین کند. به علاوه کاهش توده بدنی باعث خواهد شد که بدن انرژی را حفظ کند.
بیشتر افرادی که در مدت زمان کوتاهی با استفاده از روش های کاهش وزن ، وزن خود را کم می کنند، در طول یک سال نزدیک به 30 تا 65 درصد وزن آن ها باز خواهد گشت، و گاهی وزن فرد از قبل از رژیم گرفتن هم بیشتر خواهد شد. در طول مرحله افزایش وزن در رژیم غذایی یویو چربی خیلی راحت به توده بدنی باز خواهد گشت. این مسئله باعث افزایش درصد چربی بدن و همچنین چربی دور شکم بعد از چند چرخه یویو خواهد شد.
افزایش خطر ابتلا به دیابت با رژیم غذایی یویو
رژیم غذایی یویو با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو در ارتباط است، اگرچه هنوز شواهد زیادی برای تایید این مسئله یافت نشده است. مطالعه ای بر روی 15 فرد بزرگسال نشان داد که وقتی افراد بعد از 28 روز دوباره وزن خود را بعد از یک کاهش وزن به دست آوردند اغلب آنها به چربی دور شکم مبتلا می شوند. چربی دور شکم بیشتر از سایر چربی های ذخیره شده در بدن مثلا چربی های بازوها، پاها و ران منجر به دیابت نوع دو خواهند شد. همچنین خطر ابتلا به دیابت زمانی که فرد به وزنی بالاتر از وزن قبلی خود می رسد، افزایش می یابد.
ابتلا به کبد چرب با رژیم غذایی یویو
بیماری کبد چرب زمانی اتفاق می افتد که بدن چربی بیش از حدی را در سلول های کبد ذخیره می کند. چاقی یک عامل خطرناک برای ابتلا به کبد چرب است. بنابراین اضافه وزن، شما را در معرض ابتلا به این خطر قرار خواهد داد. کبد چرب با تغییر در روش متابولیسم چربی و شکر در کبد خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش می دهد. گاهی اوقات نیز منجر به ناتوانی مزمن کبد که به آن بیماری سیروز کبدی نیز گفته می شود، خواهد شد. مطالعات نشان داده است که چند چرخه افزایش و کاهش وزن منجر به کبد چرب خواهد شد.
رژیم غذایی یویو و افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی
چرخه وزن همچنین با بیماری عروق کرونری ( حالتی که در آن شریان های محافظ قلب باریک می شوند ) در ارتباط است. همانطور که می دانید، زیاد شدن وزن علاوه بر ابتلا به چاقی باعث افزایش ابتلا به بیماری های قلبی در فرد خواهد شد. هر چه میزان بالا و پایین شدن وزن در چرخه رژیم غذایی یویو بیشتر باشد خطر ابتلا به بیماری های قلبی نیز بیشتر می شود. علاوه بر این تغییرات زیاد وزن در طول زمان، خطر مرگ بر اثر بیماری های قلبی را تا دو برابر افزایش خواهد داد.
رژیم غذایی یویو و افزایش فشار خون
افزایش وزنی که نتیجه بازگشت وزن در اثر رژیم غذایی یویو است با افزایش فشار خون نیز در ارتباط است. رژیم یویو با کم کردن تاثیر کاهش وزن بر سلامتی، بر فشار خون در آینده نیز تاثیر خواهد گذاشت. مطالعه ای بر روی 66 فرد بزرگسال که سابقه رژیم یویو داشتند نشان داد که در دوران کاهش وزن خود فشار خون مناسبی نداشته اند. البته، تحقیقات بیشتر نشان داد که این تاثیرات بعد از 15 سال کمرنگ خواهد شد، به این معنی که چرخه وزن در دوران جوانی بر ابتلا به بیماری های قلبی در میانسالی و بعد از آن تاثیری نخواهد گذاشت.
تاثیرات روانی رژیم غذایی یویو
وقتی شاهد این هستید که کاهش وزن شما در چرخه وزن رژیم یویو از بین می رود، بسیار نا امید کننده است. در واقع افرادی که تجربه این رژیم را دارند از زندگی و وضعیت سلامتی خود راضی نیستند. کسانی که رژیم یویو دارند از کم کارآمدی خود شکایت داشته و احساس می کنند که از کنترل خارج شده اند. با این حال به نظر نمی رسد که رژیم غذایی یویو با افسردگی و بروز ویژگی های منفی شخصیتی ارتباطی داشته باشد. اگر در گذشته با این رژیم مشکل داشته اید، به خود اجازه ندهید که احساس شکست، نا امیدی و گناه کنید زیرا تنها، رژیمی را تجربه کرده اید که نتوانسته است نتایج طولانی مدتی را به شما ارائه دهد. این شکست نیست بلکه می تواند دلیلی برای امتحان روش های دیگر باشد.
عوامل موثر در کاهش وزن
عواملی وجود دارند که به شما در کاهش تدریجی وزن بدون ضرر و نگه داشتن وزن ایده آل خود در مدت طولانی کمک می کند:
- خوردن غذاهای سالم: مانند ماست، میوه، سبزیجات، آجیل
- پرهیز از خوردن تنقلات: مانند چیپس سیب زمینی و نوشیدنی های حاوی قند
- کاهش غذاهای نشاسته دار: استفاده از غذاهای حاوی نشاسته مانند سیب زمینی در حد تعادل
- فعالیت بدنی: انتخاب ورزش یا تمرینات بدنی که از آن لذت می برید
- خواب خوب و کافی: استراحت شبانه به مدت 6 تا 8 ساعت
- کاهش تماشای تلویزیون: کم کردن ساعات تماشای تلویزیون یا انجام فعالیت ورزشی در حین تماشای آن
بر اساس توصیه کارشناسان مجله اینترنتی ماه با انتخاب یک سبک زندگی دائمی که در سلامت وزن شما موثر است، می توانید چرخه رژیم غذایی یویو را شکسته و به هدف خود برسید.