افسردگی در کودکان
شاید باور این مسئله کمی مشکل به نظر برسد، اما باید بدانید که افسردگی جز آن دسته از اختلالاتی است که حتی در کودکان و در سنین پایین نیز ممکن است رخ داده و عوارض آن گریبان گیر این گروه سنی شود. البته تشخیص افسردگی در کودکان بسیار اهمیت دارد، زیرا هر ناراحتی یا مشکلات روحی مثل تغییرات ناشی از بلوغ را نمی توان افسردگی خواند. تغییر رفتار غیر عادی در کودک، ناراحتی، گوشه گیری و مواردی از این قبیل، از علائم شایع افسردگی هستند و از دید کارشناسان مجله سلامت ماه باید حتما جدی گرفته شده و مورد بررسی قرار گیرد. در مجله سلامت ماه، در مورد افسردگی در کودکان، مطالب بیشتری خواهیم آموخت.
افسردگی در کودکان، خطری جدی
افسردگی ، نوعی بیماری روحی است که در آن فرد احساس ناراحتی، غم، ناامیدی، بی انگیزگی، بی قراری و گاهی اضافی بودن کرده و در مواردی به خودکشی و نابودی خود فکر می کند. افسردگی معمولا بر رفتار، افکار و اعمال فرد تاثیر گذار بوده و خواب و تغذیه را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. فرد افسرده، قدرت تصمیم گیری ندارد و در تمرکز کردن بر روی مسائل مختلف، با مشکل مواجه خواهد شد. زمانی که این علائم، بیش از 2 یا 3 هفته در فرد مشاهده شود، قطعا تشخیص افسردگی مثبت خواهد بود.
زمانی که بحث از افسردگی در کودکان به میان می آید، اغلب والدین سریعا واکنش های جدی نشان داده و نسبت به هر گونه رفتار کودک، مشکوک و نگران می شوند. اما حقیقت اینجاست که هرگونه ناراحتی و تغییر رفتاری، نشان از افسردگی نیست. زمانی می توان با اطمینان، افسردگی را در کودک تشخیص داد که علائم آن، برای مدت طولانی در فرد وجود داشته باشد و بر سبک زندگی شخصی، فعالیت های مدرسه و رفتار با همسالان، تاثیر گذار باشد.
بر اساس آمار، حدود 3 درصد از کودکان و نوجوانان 13 تا 18 سال، دچار افسردگی شدید هستند و خودکشی، از جمله علامت مشخص افسردگی در کودکان است، به طوری که خودکشی سومین عامل مرگ و میر در سنین 10 تا 24 سالگی می باشد.
تشخیص افسردگی در کودکان
افسردگی نه یک وضعیت گذرای روحی است و نه می توان آن را برای مدت طولانی، بدون درمان رها کرد. در بسیاری از موارد، افسردگی توسط خود فرد تشخیص داده نخواهد شد، بنابراین امکان درمان آن وجود ندارد، زیرا افراد معمولا علائم افسردگی را بخشی از تغییر حالات روحی دانسته و به تصور طبیعی بودن آن، اقدامی جهت تشخیص انجام نمی دهند. اما باید بدانید که تشخیص افسردگی در کودکان ، فقط توسط یک روان پزشک امکان پذیر است، کافی است با مشاهده علائم غیر عادی در طولانی مدت، با پزشک مشورت کنید. خوشبختانه اگرچه افسردگی بسیار جدی است، اما قابل درمان است.
در مورد افسردگی در کودکان ، همه مسئولیت بر عهده والدین است. در واقع دانش والدین نسبت به علائم و بررسی و پیگیری آن، موجب می شود تا افسردگی در مراحل اولیه تشخیص داده شده و به راحتی درمان شود. کافی است به محض مشاهده هر گونه تغییر رفتار یا علائم دیگر افسردگی در طولانی مدت، با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
علائم افسردگی در کودکان
به طور کلی علائم افسردگی در کودکان به 4 دسته اصلی تقسیم می شود:
علائم احساسی
زمانی که کودک دچار افسردگی می شود، معمولا از نظر احساست تغییراتی خواهد داشت. این تغییرات شامل:
- ناراحتی: کودک دائما ناراحت و ناامید است و به راحتی و با هر مسئله پیش پا افتاده ای، گریه می کند. حتی در مواردی مشاهده شده که در سنین بالاتر، کودک جهت حفظ اعتماد به نفس، اشک خود را پنهان داشته و در خفا، احساسات خود را تخلیه می کند.
- بی علاقگی: کودک افسرده، هیچ علاقه ای به حضور در جمع ندارد و به طور کلی سلایق وی تغییر می کند. برای مثال برخلاف قبل، هیچ علاقه ای جهت شرکت در تیم های ورزشی و بیرون رفتن از منزل جهت بازی نداشته و دائما بی حوصلگی را بهانه ای برای گوشه گیری خود می کند.
- پرخاشگری: از مشخص ترین علائم افسردگی در کودکان که ذاتا آرام هستند، پرخاشگری است. در صورتی که کودک شما بر خلاف گذشته، سریعا عصبانی شده و بی دلیل پرخاش می کند، وضعیت را سریعا پیگیری نمایید.
علائم شناختی
کودک افسرده، به دلیل تغییراتی که در وضعیت روحی وی به وجود می آید معمولا بی انگیزه، ناامید، بدون اعتماد به نفس بوده و دائما در مورد هر مسئله ای خود را مقصر می داند. این کودکان معمولا در مدرسه و در ارتباط با دوستان، عملکرد مناسبی نداشته و حتی در درک مسائل اطراف نیز، بسیار کند عمل می کنند.
علائم فیزیکی
اگرچه افسردگی در کودکان را یک اختلال روحی می نامیم، اما در ظاهر و فیزیک فرد نیز تغییراتی ایجاد خواهد کرد. کودک افسرده، کم اشتها شده و میلی به غذا ندارد، معمولا رنگ پریده و ضعیف است و کارها را با کمترین انرژی و شور و حال انجام می دهد. از طرفی، خواب نیز در این افراد دچار اختلال خواهد شد.
علائم رفتاری
علائم رفتاری مشخص ترین علامتی است که والدین را بهتر در تشخیص افسردگی در کودکان راهنمایی می کند. بی مسئولیتی، عدم توجه به وظایف، قرار دادن خود در معرض خطر، نداشتن استراحت و تحرک زیاد، پر توقع بودن و نداشتن احساسات، از جمله رفتارهایی است که یک کودک افسرده از خود بروز خواهد داد.
علل افسردگی در کودکان چیست
پس از بررسی های زیاد در زمینه یافتن علت اصلی افسردگی در کودکان ، هنوز نتیجه دقیقی در این زمینه حاصل نشده است. عوامل زیادی مثل مسائل خانوادگی، آسیب های فیزیکی، مسائل ژنتیکی و محرک های محیطی می تواند بر این اختلال تاثیر گذار باشد.
راه های درمان کودکان مبتلا به افسردگی
راه های درمان افسردگی در کودکان تقریبا شبیه به بزرگسالان است، یعنی ترکیبی از روان درمانی و داروهای شیمیایی. البته در مورد کودکان، پزشک ترجیح می دهد تا حد ممکن، ابتدا بیماری را با کمک روان درمانی و مشاوره درمان کند و در صورتی که علائم بهبود پیدا نکرد، سپس به سراغ داروهای شیمیایی ضد افسردگی برود. هرچند تحقیقات نشان داده که موثرترین روش جهت درمان افسردگی، ترکیب روان درمانی و دارو است.
اخیرا برخی محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف داروهای ضد افسردگی در کودکان به ویژه در سنین نزدیک به نوجوانی، خطر خودکشی را افزایش می دهد. در مورد انتخاب روش درمان، تنها پزشک مجاز به تصمیم گیری است.
آیا افسردگی در کودکان قابل پیشگیری است
قطعا افسردگی در کودکان از بیماری هایی است که به راحتی می توان از بروز آن پیشگیری نمود. اما شواهد مجله اینترنتی ماه نشان می دهد، در برخی موارد که سابقه وجود افسردگی در خانواده وجود داشته باشد، پیشگیری کمی مشکل تر خواهد بود. اصولا کودکانی که در محیط های تنش زا زندگی می کنند، والدین معتادی دارند، فرزند طلاق هستند، در مناطق محروم و بدون امکانات اجتماعی و رفاهی زندگی می کنند و هر گونه آسیب روحی را تجربه کرده اند، بیش از دیگران مستعد بروز علائم افسردگی هستند. در ادامه می توانید مقاله بهترین مکمل های ضد افسردگی را مطالعه نمایید.