عناصر حیات در مریخ

سیاره سرخ مریخ یا همان سیاره سرخ، یکی از سیارات منظومه شمسی است که طی چندین دهه یا حتی صده اخیر، بسیار مورد توجه منجمان و کاوشگران قرار گرفته و بررسی های زیادی در مورد ساختار آن و وجود عناصر متعدد در آن صورت گرفته است. اما آن چه بیش از همه ذهن کارشناسان و محققان را به خود جلب کرده، امکان وجود عناصر حیات در مریخ است که فصل جدیدی از کاوش ها و تحقیقات را پیش روی آنان باز گشوده است. اگر علاقه مند به کسب اطلاعات در زمینه نجوم و آخرین دستاوردهای آن هستید، مجله ماه را دنبال کنید.

کشف عناصر حیات در مریخ

برای اولین بار محققان توانسته اند مجموعه ای از مولکول های کربن را که در اثر فعالیت برخی ارگانیزم های زنده ایجاد شده است را کشف و شناسایی کنند. البته کشف این مولکول های کربن به معنی اثبات وجود حیات در مریخ نیست، بلکه چنین ترکیباتی پیش از این نیز در اجزای رها شده در فضا نیز یافت شده بود. به علاوه، این ترکیبات ممکن است در اثر برخی واکنش های شیمیایی غیر مرتبط با مسائل زیستی نیز ایجاد شوند. اما به هر حال، این ترکیبات به دست آمده توانسته برخی از معماهای محققان در زمینه کشف عناصر حیات در مریخ را پاسخ گوید.

برای اولین بار در سال 1976 فضاپیمای وایکینگ 2 از سوی ناسا به منظور کشف عنصری شیمیایی به مریخ فرستاده شد. اما این ماموریت نتیجه خاصی به دنبال نداشت. به گفته محققان، امروز شرایط کمی متفاوت است و در حال حاضر ما تنها در مورد وجود این عناصر اطمینان داریم، ولی منبع آنها هنوز امری ناشناخته است که به زودی کشف خواهد شد. بر اساس داده های به دست آمده از کاوشگرهای ناسا ، مولکول های عناصر شیمیایی را می توان در اغلب سطوح مریخ کشف کرد. این مولکول ها معمولا بسیار سرسخت بوده و در اثر بمباران های خورشیدی زنده مانده اند. برای آن دسته از منجمانی که به دنبال کشف عناصر حیات در مریخ هستند، این نتایج بسیار هیجان انگیز و دلگرم کننده است.

وجود متان در مریخ یک معمای حل نشده

مبحث مهم دیگری که به عنوان یک معما برای محققان هنوز حل نشده باقی مانده، وجود متان در مریخ است که نقش مهمی در تشکیل ساختار اولیه سیاره دارد. حدسیات موجود در مورد وجود متان در مریخ به بررسی کشفیاتی بر می گردد که مربوط به حدود 3 میلیارد سال پیش است و تا حدودی ساختار اولیه این سیاره در کهکشان راه شیری را به نمایش در می آورد.

منظور از نشانه های حیات در مریخ چیست؟

کشف حیات در مریخ، شبیه به آنچه که در فیلم های هالیوودی تماشا کرده اید نیست. در واقع در دنیای واقعی منجمان منتظر ظهور یک موجود فضایی سبز رنگ با احتمالا یک چشم و چندین دست نیستند. بلکه به عقیده محققان، منظور از نشانه های حیات احتمالا فسیل هایی است که از باکتری های موجود در این سیاره، مربوط به هزاران سال پیش باقی مانده است که البته برای بررسی و یافتن رمز و راز همین فسیل ها نیز، ابتدا عناصر شیمیایی موجود در آنها رمزگشایی شده تا بتوان دقیق تر در مورد عناصر حیاتی نظر داد. پس از انجام این بررسی ها، مشخص می شود که آیا حیاتی شبیه به حیات انسانی در مریخ وجود داشته یا خیر.

به منظور سرعت بخشیدن به روند تحقیق در زمینه عناصر حیات در مریخ محققان به فضانوردان و کاوشگران توصیه می کنند تا بیشتر به دنبال میکرو فسیل هایی باشند که حاوی بقایای عناصر شیمیایی بوده تا از طریق بررسی آنها بتوانند از نوع حیات در مریخ، مطلع شوند. به گفته محققان، همان گونه که در زمین می توان فسیل های چندین میلیارد ساله را کشف و در مورد عناصر آن ها تحقیق کرد، فسیل های موجود در مریخ نیز می بایست کشف شده تا دقیقا مورد بررسی قرار گیرند.

احتمال وجود حیات در مریخ چقدر است؟

نکته قابل توجه اینکه اغلب یافته های محققین در مورد کشف عناصر حیات در مریخ در بستری کشف شده که احتمالا پیش از این دریاچه ای بزرگ بوده است. علاوه بر فسیل ها، عناصر دیگری نیز در همین بخش به دست آمده که نشان می دهد احتمالا بسیاری از موجودات زنده در سیاره سرخ امکان حیات داشته اند. به علاوه بر روی بسیاری از صخره های مریخ، مولکول هایی یافت شده که بر اساس تحقیقات به مواد شیمیایی روی زمین شباهت زیادی دارد. همان طور که قبلا نیز اشاره شد، محققان پیش از این از وجود مقادیر زیادی گاز متان در مریخ اطمینان حاصل کرده بودند و معتقد بودند که فرضیه وجود حیات در مریخ، قطعی و قابل اثبات است.

شرایط اثبات وجود حیات در مریخ

در گذشته چنین تصور می شد که تنها عاملی که می تواند وجود حیات را اثبات کند، آب است. اما اکنون و پس از سال ها تحقیق و بررسی، مشخص شده که نه تنها آب بلکه عناصر شیمیایی دیگری مثل نیتروژن نیز برای اثبات وجود حیات در مریخ یا در هر سیاره ی دیگری، لازم است. وجود این دو عنصر در کنار هم باعث شده تا احتمال حیات در مریخ قوت گرفته و دیگر شکی در این زمینه باقی نماند. کربن نیز که مدت ها پیش و حتی قبل از کشف وجود آب در مریخ، کشف شده بود. البته نباید منکر این قضیه شد که صرف وجود برخی عناصر، می تواند وجود حیات را اثبات کند. زیرا حتی در زمین نیز عناصر باید تحت شرایط خاصی قرار گرفته و در مسیر یک سری ترکیبات و واکنش ها قرار گیرند تا بتوانند لوازم حیات انسانی را فراهم کنند.

عناصر موجود در خاک سیاره سرخ

در مورد دیگر عناصر شیمیایی و وجود آنها بر روی مریخ باید گفت که در همان مراحل اولیه کشف مریخ، مشخص شد که خاک آن از منیزیم، پتاسیم و سدیم تشکیل شده که وجود همه آنها جهت زندگی موجودات زنده ضروری است. به علاوه با انجام آزمایش های ساده شیمیایی مشخص شد که خاک مریخ، خاصیت بازی دارد و حتی امکان کاشت گیاه نیز در آن وجود دارد.

در نهایت از نظر تیم مجله اینترنتی ماه علی رغم انجام ماموریت های فراوان در مورد مریخ، ارسال ربات هوشمند به فضا و کسب اطلاعات زیاد در مورد عناصر حیات در مریخ ، هنوز هم مطالب زیادی است که باید کشف شود تا بهتر بتوان در مورد اثبات حیات در آن و آیا اینکه در آینده نیز امکان زندگی کردن در مریخ وجود دارد، نظر داد.