سرطان ریه
به رشد غیر عادی و غیر قابل کنترل سلول ها در بدن اصطلاحا سرطان گفته می شود. سرطان ممکن است در هر عضوی از بدن اتفاق افتد. در مواردی نیز توده سرطانی در یک عضو تشکیل شده و با جریان خون به اعضای دیگر بدن رفته و آن جا را نیز درگیر خواهد کرد. ریه از جمله اعضای مهم و حیاتی بدن است که ممکن است درگیر این تقسیم سلولی غیر عادی شده و در فرآیند اصلی خود دچار مشکل شود. در مجله سلامت ماه ، در مورد انواع سرطان ها و علائم آن ، مانند سرطان ریه و چگونگی درگیر شدن ریه به سلول های سرطانی و علائم و راه های درمان آن اطلاعات مفیدی در اختیار قرار داده می شود.
سرطان ریه و علائم آن
ریه دو عضو تقریبا بزرگ است که دارای بافتی نرم و اسفنجی است و در قسمت بالایی دیافراگم قرار گرفته است. زمانی که فرد نفس می کشد، در واقع اکسیژن توسط ریه جذب شده و به سیستم گردش خون منتقل می شود. با گردش خون در اندام ها و بخش های مختلف بدن، اکسیژن مورد نیاز آنها نیز از همین طریق تامین می شود. با مصرف اکسیژن توسط اندام ها، گاز و دی اکسید کربن موجود در بدن دوباره توسط ریه جذب شده و از بدن خارج می شود. بیماری سرطان ریه این چرخه و فرایند را بر هم زده و موجب می شود تا تنفس به راحتی اتفاق نیافتد.
سرطان ریه یکی از سرطان هایی است که هر ساله تعداد افراد زیادی را درگیر خود کرده و آمار مرگ و میر در این زمینه نیز معمولا بالاست. در واقع آمار مرگ و میر ناشی از این سرطان از مواردی مثل سرطان معده ، پروستات، روده و سینه بیشتر است. اگرچه افراد سیگاری درصد زیادی از مبتلایان به سرطان ریه را تشکیل می دهند، اما همه مبتلایان سیگاری نیستند. در واقع می توان گفت سیگار یکی از علل اصلی ایجاد این بیماری و رشد سلول های سرطانی در ریه است.
معمولا در مراحل اولیه سرطان ریه ، هیچ علامت خاصی مشاهده نخواهد شد، بلکه با پیشرفته تر شدن رشد سلول های سرطانی، فرد شاهد علائمی از جمله موارد زیر خواهد بود:
- شکل جدیدی از سرفه هایی که معمولا طولانی مدت هستند
- سرفه هایی که منجر به خروج خون از گلو می شود.
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- خس خس کردن سینه هنگام تنفس
- کاهش وزن ناگهانی
- بدن درد
- سردرد
با مشاهده هر کدام از این علائم باید با پزشک در مورد این بیماری مشورت کرده و آزمایشات لازم را انجام داد.
انواع سرطان ریه
محققان سرطان ریه را بر اساس نوع شکل و ظاهری که در زیر میکروسکوپ دارد، به دو دسته تقسیم بندی می کنند. معمولا پزشکان روش های درمانی را بر اساس ویژگی های هر کدام از این گروه ها اتخاذ کرده و به کار می گیرند.
- سرطان ریه سلول های کوچک: این نوع از سرطان چندان شایع نیست و در افراد سیگاری که میزان مصرف دخانیات در آنها بسیار زیاد و غیر عادی باشد رخ می دهد.
- سرطان ریه سلول های غیر کوچک: این دسته دربردارنده تمامی انواع سرطان های ریه است که علائم و خصوصیاتی تقریبا نزدیک به هم دارند و البته روش درمانی هر کدام از آنها با هم متفاوت است.
علل ابتلا به سرطان ریه
همان طور که اشاره شد، سیگار عامل اصلی در ابتلا به سرطان ریه است. علاوه بر فرد سیگاری، اطرافیان وابسته به این فرد نیز در معرض خطر هستند. البته در مواردی نیز فرد مبتلا به سرطان ریه هرگز مصرف کننده سیگار یا هر دخانیات دیگری نیست؛ که در چنین مواردی عموما دلیل اصلی این بیماری مشخص و روشن نیست.
زمانی که فرد سیگار می کشد، حجم زیادی از دود وارد ریه ها شده و سلول های تشکیل دهنده دیواره ریه را تخریب می کند. اوایل، بدن این قابلیت را دارد تا آسیب وارد شده بر سلول ها را درمان کند، اما پس از مدتی با افزایش آسیب دیدگی در این بافت ها قابلیت ترمیم نیز کاهش یافته و به تدریج زمینه برای رشد سلول های سرطانی فراهم می شود. بنابراین کشیدن سیگار و ضررهای ناشی از آن می توانند به عنوان خطری جدی برای بدن تلقی شوند. عوامل متعددی خطر ابتلا به سرطان ریه را در فرد افزایش می دهد. برخی از آنها مثل مصرف سیگار، قابل کنترل است و در برخی دیگر نمی توان دخالتی داشت.
- قرار گرفتن در معرض دود سیگار: حتی اگر جزء مصرف کنندگان سیگار نیز نباشید، اما در معرض دود ناشی از آن قرار بگیرید، خطر ابتلا به سرطان ریه در شما وجود خواهد داشت.
- قرار گرفتن در معرض گازهای رادیواکتیو: گاز رادون از تجزیه طبیعی اورانیوم در خاک، آب و سنگ به وجود می آید و بدون دخالت ما در هوای اطراف پخش شده و وارد ریه ها می شود. مقادیر زیاد این گاز موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان در ریه خواهد شد.
- داشتن سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی نیز از دیگر عواملی است که خطر ابتلا به سرطان ریه را در فرد افزایش می دهد.
مراحل سرطان ریه
معمولا بیماری هایی مثل سرطان ریه در مراحل متعدد اتفاق می افتد که هر کدام شامل یک سری علائم است. در صورتی که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان آن موفقیت آمیزتر خواهد بود. سرطان در ریه از نوع سلول های غیر کوچک شامل این مراحل است:
- سرطان در ریه تشخیص داده شده، اما هنوز هیچ گونه علامتی از گسترش آن در قسمت های دیگر مشاهده نشده است.
- سرطان در ریه و بخشی از غدد لنفاوی اطراف پخش شده است.
- فقط غدد لنفاوی سمت ریه آسیب دیده، درگیر سلول های سرطانی است.
- سرطان در بخش های دیگر قفسه سینه و غدد لنفاوی نیز پخش شده است.
- هر دو ریه غدد لنفاوی اطراف و چند عضو و اندام اطراف نیز درگیر رشد سلول های سرطانی شده اند.
در سرطان ریه از نوع سلول های کوچک، فقط دو مرحله وجود دارد. مرحله اول که در آن فقط یکی از ریه ها درگیر شده و مرحله دوم که بسیار پیشرفته است و تمامی بخش های ریه، غدد لنفاوی و اندام های اطراف نیز درگیر سلول های سرطانی شده اند.
درمان سرطان ریه
همان طور که اشاره کردیم درمان این نوع سرطان با توجه به نوع آن ممکن است متفاوت باشد. اما به طور کلی، این بیماری با کمک جراحی، شیمی درمانی ، پرتو درمانی و روش های متعدد جهت تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن انجام می گیرد. در مواردی لازم است تا بخشی از ریه که درگیر سلول های سرطانی شده است را جراحی کرده و آن را از قسمت های سالم جدا کرد.
- در مواردی نیز که میزان درگیری ریه چندان زیاد نیست، با کمک پرتو درمانی یا شیمی درمانی می توان از رشد سلول ها جلوگیری نمود.
- در مواردی که اختلال و ضعف در سیستم ایمنی بدن موجب تشدید سرطان شده، درمان و تقویت این بخش مد نظر پزشکان قرار می گیرد.
- کاهش مصرف سیگار و دوری از موادی که تنفس را در فرد تشدید می کند، از جمله دیگر راهکارهایی است که کارشناسان مجله اینترنتی ماه در جهت کاهش علائم سرطان ریه به شما پیشنهاد می کنند.