درباره هوش مصنوعی

ظهور هوش مصنوعی در دنیای امروز، یکی از تحولات عظیم به شمار می آید که توانسته بر تمامی جوانب زندگی انسان ها تاثیر گذار باشد. برای اطلاع درباره هوش مصنوعی یا به اختصار AI در همین حد کافی که موجب شده تا ماشین ها این توانایی را داشته باشند تا از تجربیات گذشته موارد جدیدی فرا گیرند، بتوانند با داده های جدید خود را وفق دهند و عملکردی شبیه به انسان ها داشته باشند. اغلب نمونه های AI که تاکنون با آن آشنا شده اید، دربردارنده یک پردازشگر طبیعی زبان هستند. با کمک امکانات جدیدی همانند هوش مصنوعی، کامپیوترها می توانند حجم زیادی داده را در کمترین زمان، تحلیل کرده و وظایف خواسته شده را با دقت و کیفیت بهتری انجام دهند. جهت آشنایی با تاریخچه پیدایش هوش مصنوعی و کاربرد های مختلف آن در زندگی عادی این مقاله از مجله ماه را دنبال کنید.

تاریخچه هوش مصنوعی

طی بررسی ها درباره هوش مصنوعی مشخص شد که این تکنولوژی برای اولین بار در سال 1956 ابداع شد، اما گسترش استفاده از آن زمانی آغاز شد که حجم داده ها، نوع الگوریتم ها و قدرت و ظرفیت حافظه ها افزایش یافت. در دهه 1950 فقط برای حل مسائل و ابداع روش های سمبولیک مورد استفاده قرار می گرفت. در دهه 1960 آمریکایی ها تلاش کردند تا با کمک آن در کامپیوترها، از برخی رفتارهای انسانی تقلید کنند. برای مثال در دهه 1970 پروژه DARPA در ایالات متحده که مربوط به مسیریابی خیابان ها بود، تکمیل و سپس دستیار هوشمند DARPA پیش از سیری و ALEXA جهت مسیریابی، راه اندازی شد.

این اقدامات، موجب ایجاد اتوماسیونی شد که امروزه ما در سیستم های کامپیوتری شاهد هستیم و به واسطه آن، سیستم های جست و جوی هوشمند و بسیاری از امکانات دیگر، به کمک انسان ها آمد. البته لازم به ذکر است که فرآیند رشد و پیشرفت هوش مصنوعی و امکانات و قابلیت های آن، شبیه چیزی که ما در فیلم های هالیوودی یا ژانر های تخیلی می بینیم نیست یا دست کم تا این حد پیشرفته و هوشمند نیست. امروزه آنچه درباره هوش مصنوعی شنیده ایم، بیشتر در صنایع و تاسیسات است که مورد استفاده قرار می گیرد.

هوش مصنوعی چیست؟

در تعاریف درباره هوش مصنوعی این چنین بیان شده که اصطلاحی است به معنی استفاده هوشمند از ماشین ها. بر اساس این تعریف، ماشین ها به گونه ای طراحی می شوند تا بتوانند همانند انسان فکر کرده و رفتارهای انسانی را تقلید کنند. در واقع با کمک هوش مصنوعی، ماشین ها طوری برنامه ریزی می شوند تا بتوانند همانند یک انسان در مواجه با مسئله یا مشکل، تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری کنند، البته بر اساس داده هایی که در اختیار آنها قرار داده می شود. هوش مصنوعی در واقع فرآیند های تکراری یادگیری را به صورت خودکار و اتوماتیک درآورده و با کمک داده ها، می تواند به جست و جو و تحقیق بپردازد. البته هوش مصنوعی را نباید با روبات های خودکار اشتباه گرفت.

چرا هوش مصنوعی تا این حد مورد توجه و اهمیت قرار گرفته است؟

AI به جای اتوماتیک کردن فعالیت های دستی در پی انجام ماموریت بدون نیاز به دخالت انسان و با بالاترین سطح دقت و کمترین خطا و اشتباه است. اما در مراحل اولیه فعالیت هوش مصنوعی، به کمک و تحلیل و بررسی انسان نیاز است.

هوش مصنوعی، موجب هوشمند سازی محصولات و فرآیند تولید می شود. در بسیاری از موارد AI خود به تنهایی به عنوان یک برنامه یا اپلیکیشن به فروش نمی رسد. بلکه محصولاتی که پیش از این نیز مورد استفاده قرار می دادید، به امکانات هوش مصنوعی مجهز شده و بهتر و ساده تر می توان از آن استفاده کرد، مثل اضافه شدن SIRI به گوشی های آیفون شرکت اپل یا استفاده از هوش مصنوعی در دروبین گلکسی نوت 9. علاوه بر وسایل ارتباطی، تجهیز ماشین آلات کشاورزی، ابزار آلات صنعتی و بسیاری از امکانات رفاهی به هوش مصنوعی، موجب بالا رفتن کیفیت و سرعت کارها شده است.

هوش مصنوعی با کمک الگوریتم های یادگیری خاصی می تواند داده هایی را که به آن وارد می کنیم، تحلیل و پردازش کند. AI می تواند ساختار داده ها را بررسی کرده و بر اساس مفاهیم آن، مهارت خاصی را تحت پوشش قرار دهد. به علاوه این قابلیت را دارد تا در صورت صحیح نبودن پاسخ، بتواند موارد را دوباره تجزیه و تحلیل کرده و واکنش صحیح تری ارائه دهد.

هر ماشین یا کامپیوتری که درباره هوش مصنوعی در خود تعاریفی داشته باشد، می تواند داده های بیشتر و پیچیده تری را با کمک لایه های پنهان خود، ذخیره و تحلیل کند. در واقع این ضرورت یک ماشین است که حجم ذخیره بالایی داشته باشد، زیرا اگر قرار است با هوش مصنوعی کار کند، می بایست داده های زیادی به آن وارد کرد تا نتایج و بازده صحیح تر و قابل قبول تری داشته باشیم.

کاربرد هایی درباره هوش مصنوعی

• پزشکی: در تمامی فرآیندهای پزشکی و امکانات صنعت پزشکی، می توان از AI استفاده کرد. دستیار مراقب شخصی، در واقع یک هوش مصنوعی است که به شما توصیه های بهداشتی را تذکر داده، زمان مصرف دارو و انجام فعالیت ورزشی را گوشزد کرده و کمک می کند تا سالم تر زندگی کنید.
• خرید: امروزه در بسیاری از فروشگاه های بزرگ از هوش مصنوعی برای مدیریت بهتر و ارائه خدمات مطلوب تر، استفاده می شود. برای مثال می توان موجودی انبار، خالی بودن قفسه ها، محاسبه قیمت ها و مواردی این چنینی را به یک دستیار هوشمند سپرد.
• تولید: شاید یکی از کاربرد های اساسی هوش مصنوعی که بسیار مورد توجه و استقبال قرار گرفته، در بخش تولید و ساخت است. در کارخانجات و مراکز صنعتی جهت انجام بسیاری از امور دفتری و یا فنی، از امکانات هوش مصنوعی، استفاده های متعددی می شود.
• بانکداری: به کارگیری AI در فعالیت های بانکداری، موجب بالا رفتن سرعت و دقت در کار ها می شود. به علاوه بسیاری از محاسبات پیچیده و زمان بر را نیز امروزه این فناوری های جدید بر عهده گرفته اند.

چالش های موجود در استفاده از هوش مصنوعی

هر چند نمی توان در بسیاری از موارد از مزایا و امکانات بی نظیر درباره هوش مصنوعی در صنعت، پزشکی، کشاورزی، آموزش و تمامی بخش های خدماتی چشم پوشی کرد و ساده از کنار آن گذشت، اما باید توجه داشت که در کنار نقاط قوت، معایب و محدودیت هایی نیز ممکن است داشته باشد. اولین محدودیت این است که تنها به وسیله داده ها عمل می کند و دیگر هیچ راهی جهت تحلیل داده ها و ارائه نتیجه ندارد. پس صحت نتایج، بستگی به صحت داده ها و اطلاعات خام اولیه دارد. در واقع از یک هوش مصنوعی، فقط در حد داده های اولیه ای که به آن داده شد می توان انتظار داشت.

عیب دیگر AI این است که هر کدام فقط برای انجام کاری خاص طراحی شده اند. برای مثال از یک دستیار هوشمند پزشکی نمی توان در صنعت استفاده کرد یا یک هوش مصنوعی فعال در یک بخش صنعتی را نمی توان در بانکداری مورد استفاده قرار داد. به عبارت دیگر، سیستم کاما خصوصی اند و فقط بر یک نوع فعالیت تمرکز خاص دارند. آخر چالش هایی درباره هوش مصنوعی که توسط مجله اینترنتی ماه نیز مورد بررسی قرار گرفته است را می توانید در مقاله چرا هوش مصنوعی ترسناک است؟ مطالعه نمایید.