مالتیپل اسکلروز یا ام اس

بر اساس مقاله ای که در مجله ی رادیولوژی Radiology به چاپ رسیده است، با کمک تکنیک های ویژه ی MRI، مشخص شد که سطح آهن در مغز به محققان کمک میکند تا خطر ابتلا به مالتیپل اسکلروز یا ام اس را به خوبی تشخیص دهند و از ناتوانی های فیزیکی حاصل از آن، جلوگیری کنند. به همین منظور راه های درمان افسردگی نیز بر اساس چارچوب های یافته شده ی نوین می تواند به صورت حرفه ای پیگیری شود.

پیش بینی معلولیت های مالتیپل اسکلروز یا ام اس توسط سطح آهن مغز

MS نوعی بیماری است که 3 عضو اساسی سیستم دستگاه عصبی را تحت تاثیر قرار میدهد: نورون ها، ملین ها(لایه های اطراف نورون ها) و سلول هایی که سازنده ی ملین ها هستند. از جمله علایم عمومی و رایج تر مالتیپل اسکلروز یا ام اس ضعف، سستی و درد است.

این بیماری ممکن است در افراد مختلف، مراحل مختلفی داشته باشد و در برخی از آنها، ناتوانی حرکتی ایجاد کند. ضعف و کم شدن بنیه ی مغزی، یکی از روش های تشخیصی در مالتیپل اسکلروز یا ام اس است، اما به هرحال، محدودیت هایی نیز دارد. از نظر محققان، اگر بخواهیم منتظر ظاهر شدن علایم ضعف مغز باشیم، باید زمان زیادی را صرف کنیم. برای یافتن دلایل و تشخیص میزان پیشروی بیماری، باید سریع عمل کرد.

در سال های اخیر، اندازه گیری میزان ذخیره ی آهن مغز، یکی از راههای تشخیص معلولیت های مربوط به MS است. آهن، یک ماده ی ضروری برای عملکرد بهتر سلول های مغزی است. این مسئله بسیار روشن است که در بیماران MS، سطح آهن  در سلول های خاکستری مغز، بسیار زیاد است. علاوه بر این، طی تحقیقات اخیر مشخص شده که در بیماران MS، در برخی از قسمت های مغز، سطح آهن کمتری نسبت به بقیه ی قسمت ها وجود دارد.

دکتر زیوادنیف و همکارانش، اخیرا مطالعه ای انجام دادند و سطح ذخیره ی آهن را در مبتلایان به MS از طریقMRI با افراد سالم مقایسه کردند. آن قسمت از مغز که دارای ذخیره ی آهن بیشتری است، حساسیت بیشتری نسبت به این بیماری دارد. این موضوع در جریان درمان سرطان مغز نیز بکار برده می شود.

محققان این روش تحقیقی و تشخیصی را بر روی 600 بیمار مبتلا به مالتیپل اسکلروز یا ام اس امتحان کردند. در مقایسه با 250 نفری که سالم بودند و نشانه ای از بیماری MS نداشتند، مشخص شد که سطح ذخیره ی آهن در مغز مبتلایان به MS بیشتر است. با این حال، افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، میزان آهن کمتری در ناحیه ی هیپوتالاموس دارند.

تغییر آهن خون موجب بیماری مالتیپل اسکلروز یا ام اس می شود

هیپوتالاموس یکی از بخش های مهم مغز است که فرآیند ورودی های مغز را به وسیله ی ایجاد یک ارتباط میان ساختار ویژه ی مغزی و تارهای اسپینال، کنترل میکند. زمانی که میزان ذخیره ی آهن در بخش خاکستری مغز افزایش یافته و از طرفی در هیپوتالاموس کاهش یابد، این یعنی طول دوره ی بیماری در فرد بیشتر است و ممکن است موجب ناتوانی های عمده ی دیگری نیز باشد.

این ناتوانی ها حتی ممکن است پس از تغییر وضعیت مغز نیز ادامه یابدو پس از مدت ها، تحقیق و بررسی مشخص شد که تغییر میزان آهن در مغز، در هر ناحیه ای که باشد، میتواند موجب بروز مشکلاتی در فرد مبتلا به MS شود. این تحقیقات و نتایج حاصل از آنها، منجر به کشف و تولید داروهایی جدید در درمان MS شده است. البته این داروها نمیتواند به طور صد در صد از پیشروی بیماری جلوگیری کند، فقط این امکان را فراهم می آورد تا بتوان سطح آهن موجود در مغز را کنترل کرد.

ورود آهن به مغز، جریانی عادی و منظم است و به همراه مس، به مغز وارد میشود. آهنی که از طریق جریان خون وارد مغز میشود، توسط TfR جذب میگردد. به محض اینکه آهن به سیستم اعصاب مرکزی وارد شود، از Tf یه interstitium منتقل میشود. دریافت و به کارگیری آهن در مغز، یک پدیده ی عادی است و همواره همانند دیگر مواد معدنی، تحت کنترل قرار میگیرد.

سطح آهن در مغز، از ابتدای تولد تا سال های بعد، همواره در حال افزایش است. علاوه بر مغز، آهن میتواند در سیستم عصبی مغز استخوان نیز ذخیره شود. MRI یکی از روش های ساده و کاربردی است که به راحتی میتواند میزان آهن در مغز را مشخص کند. از میان انواع مواد معدنی ذخیره شده در مغز، آهن بیش از بقیه خود را نشان میدهد و به خوبی در MRI سطح آهن، قابل مشاهده و تشخیص است. گاها در MRI می توان دلایل اینکه چرا رنگ خون قرمز است؟ را نیز یافت و به طور کلی تشخیص از طریق ام آر آی امروزه گسترش زیادی یافته است.

بیماری ام اس

بیماری MS جز آن دسته بیماری های وابسته به دستگاه عصبی است که به معنی آسیب به سیستم عصبی است. علاوه بر این، این بیماری موجب میشود تا بدن در برابر بیماری ها ضعیف شده و سلول های خود را مورد حمله قرار دهد.

 در جریان این حمله، ملین در بدن که ماده ی ضروری برای عملکرد بهتر سیستم عصبی است، از بین میرود. از طرفی سیستم عصبی محافظت نشده، میتواند مشکلات فراوانی را برای فرد به وجود آورد. این آسیب ها میتواند علائم و نشانه های متعددی داشته باشد که در هر فرد، متفاوت است.

نکاتی در مورد بیماری ام اس

MS یک بیماری مزمن است و ممکن است بسیار طولانی باشد و تقریبا میتوان گفت که تا کنون هیچ روش درمانی برای آن، کشف نشده است. اما باید این نکته را گوشزد کرد که با وجود گستردگی که این بیماری دارد، برای همه ی افراد، مهلک و کشنده نیست. بیش از 2 میلیون نفر از افرادی که در دنیا مبتلا به مالتیپل اسکلروز یا ام اس هستند، زندگی عادی خود را سپری میکنند و فقط تعداد اندکی از آنها به دلیل پیچیدگی بیماری، در زندگی روزانه دچار اختلال هستند.

علائم و نشانه های این بیماری بسیار متفاوت است. بی حسی، مور مور شدن، مشکلات بینایی، مشکل در حفظ تعادل بدن و لکنت زبان از جمله رایج ترین علایم MS است. به طور صد در صد و قطعی نمیتوان گفت که یک علامت عمومی برای همه ی افراد مبتلا وجود دارد. زیرا هر شخصی، تجربه ی خاصی از این بیماری دارد بدین صورت که علائم یکسانی برای مدت کوتاهی ایجاد و دوباره از بین میرود. تفاوت در علایم، به این دلیل است که سیستم عصبی به روش های مختلفی به سلول های خود حمله میکند. بیماری که مبتلا به MS باشد، گاهی در شرایط حاد و گاهی دارای وضعیت ثابت و تاحدودی بهبود یافته است.

علائم بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس

حالت حاد این بیماری، یعنی اوج بروز علایم و نشانه ها. وضعیت ثابت، یعنی زمانی که هیچ گونه علامتی از بیماری در فرد وجود نداشته باشد. این حالت ککمن است روزها، هفته ها و یا حتی ماه ها ادامه داشته باشد. اما این حالت به این معنی نیست که بیماری MS به طور کامل درمان شده و دیگر نشانه ای از آن وجود ندارد. در واقع داروهایی که پزشک تجویز میکند، باعث میشود فرد به این حالت برسد. اما به هر حال فرد هنوز هم این بیماری را با خود دارد.

ام اس را بیماری خاموش هم میگویند. برخی از مبتلایان به این بیماری، به راحتی از بقیه افراد، قابل شناسایی نیستند. زیرا علائمی مثل مشکل در بینایی، درد و مشکل در سیستم دفاعی و ایمنی، علائمی نیست که قابل دیدن با چشم باشد. علاوه بر این، این بیماری مراحل خاصی ندارد، به همین دلیل به راحتی قابل تشخیص نیست.

به بیماران دچار ms توصیه میشود تا همواره بدن خود را خنک نگه دارند. زیرا دمای زیاد، موجب تشدید بیماری و بروز ناگهانی علائم میشود. استفاده از لباس های خنک، دوش آب سرد، نوشیدنی های خنک و قرار گرفتن در محیط با دمای کم، نکاتی است که فرد باید رعایت کند.

اگر چه قرار گرفتن در دمای پایین به فرد توصیه شده، اما این بدان معنا نیست که نور خورشید برای این افراد مضر است. به گفته کارشناس سلامت مجله اینترنتی ماه، یکی از مواردی که بیماران مالتیپل اسکلروز یا ام اس باید مورد توجه قرار دهند، مصرف مداوم ویتامین دی است. زیرا ممکن است به راحتی این ذخیره در بدن از بین برود، به همین دلیل توصیه شده که مصرف آن باید در اولویت باشد.