درصد بکارگیری مغز در انسان
حتما تاکنون این مسئله را بارها شنیده اید که انسان فقط از 10 درصد ظرفیت مغز خود استفاده می کند و 90 درصد مابقی، بلا استفاده مانده است یا به عبارتی درصد بکارگیری مغز در انسان ، فقط ده درصد است. اگر این توانایی در انسان وجود داشته باشد که بتواند بیش از این 10 درصد از ظرفیت های مغز بهره مند شود، یکی از باهوش ترین و خارق العاده ترین موجودات خواهد بود. صحت این مسئله و همچنین روش های بهبود عملکردهای مغزی و برخی تکنیک های تقویت حافظه و ذهن توسط مجله سلامت ماه در این مقاله ذکر شده است.
درصد بکارگیری مغز در انسان چقدر است
از مدت ها قبل، این باور در میان مردم و برخی کارشناسان جای گرفته که انسان تنها از 10 درصد از ظرفیت مغز خود استفاده می کند. اما با این حال، هنوز گروهی از محققان این باور در رابطه با درصد بکارگیری مغز در انسان را قبول نداشته و اعتقاد دارند که انسان از تمامی ظرفیت مغز خود استفاده می کند و چیزی کشف نشده، باقی نمانده است.
دیدگاه روانپزشکی در رابطه با درصد بکارگیری مغز
علم روانپزشکی در واقع شاخه ای است که به بررسی رفتارها، حالات و شناخت در انسان می پردازد. طی سال ها تحقیق و بررسی، محققان به این نتیجه رسیدند که هر بخشی از مغز، مسئول انجام یک سری از کارهاست و مسئولیت بخشی از رفتارهای انسانی را بر عهده دارد. آن دسته از کارشناسان مخالف با نظریه 10 درصد در رابطه با درصد بکارگیری مغز در انسان ، این تحقیقات را مرجعی قرار داده اند که مشخص می کند هیچ بخشی از ظرفیت مغز، بلا استفاده نمانده است.
حتی هنوز هم این تحقیقات ادامه داشته و محققان در پی یافتن بخشی غیر فعال در مغز هستند، به طوری که دقیقا فعالیت تک تک نورون های عصبی تحت نظارت قرار گرفته است. بررسی دقیق نورون ها، معمولا زمانی صورت می گیرد که فرد در حال انجام کار خاصی است. برای مثال، هنگام مطالعه مطلبی از طریق گوشی همراه، سلول های عصبی مرتبط با بینایی، درک و سلول های ماهیچه ای درگیر هستند و با همکاری هم، کاری را به انجام می رسانند.
مسئله دیگری که نظریه 10 درصدی در رابطه با درصد بکارگیری مغز در انسان را رد می کند، فعالیت مغز هنگام بروز آسیب فیزیکی است. زمانی که فرد در اثر سکته مغزی یا ضربه مغزی دچار آسیب می شود، در واقع عملکرد مغز تا حدودی با اختلال مواجه می شود. برای مثال، حافظه از کار خواهد افتاد. اگر نظریه 10 درصدی صحت داشته باشد و فقط 10 درصد مغز مورد استفاده قرار گیرد، پس اختلال در عملکرد مغز، نباید در همه موارد آسیب دیدگی ها مشاهده شود. در واقع، همیشه آسیب مغزی موجب مختل شدن عملکرد آن نخواهد شد، مگر اینکه آسیب در همان 10 درصد به کار گرفته شده اتفاق افتد.
بررسی نظریه نسبت وزن مغز با انرژی مصرفی آن
نظریه دیگری که احتمال به کارگیری 10 درصدی مغز را رد می کند، ارزیابی نسبت وزن مغز و میزان انرژی مصرفی اش در مقابل عملکرد آن است. مغز در یک فرد بالغ، فقط 2 درصد از وزن یا حجم بدن را اشغال کرده و بیش از 20 درصد از انرژی فرد را نیز مصرف می کند. اگر این نظریه 10 درصدی صحت داشته باشد، پس در صورت به کارگیری 100 درصد بکارگیری مغز در انسان ، کل انرژی بدن فقط باید صرف فعالیت مغز شود. پس دیگر بخش ها چه طور باید به فعالیت خود ادامه دهند؟
هنوز به طور دقیق مشخص نیست که این نظریه برای اولین بار توسط چه کسی مطرح شد و چرا با وجود دلایل متعدد برای رد کردن آن، هنوز هم برخی افراد آن را تایید می کنند. اما آن چه مشخص است، این است که اغلب در کتاب های مرتبط با افزایش اعتماد به نفس و خودباوری این مسئله مطرح شده و خوانندگان آنها اغلب در تلاشند تا با اتکا به توانایی های خود، دیگر بخش های استفاده نشده مغز را نیز رمز گشایی کنند.
اثبات نظریه 10 درصدی
از طرفی، مشاهده و تصویربرداری دقیق از بخش های خاکستری مغز، نظریه 10 درصدی در رابطه با درصد بکارگیری مغز در انسان را اثبات می کند، زیرا این تصاویر نشان می دهد که هنگام به کارگیری مغز، قسمت هایی از سلول های خاکستری، تیره رنگ و بخش هایی، روشن تر هستند. از نظر محققان، بخش های روشن تر، بخش های فعال و قسمت های تیره، غیر فعال هستند.
حقایقی در مورد مغز و عملکرد آن
- 60 درصد از حجم مغز از چربی تشکیل شده و از چرب ترین اندام های بدن به حساب می آید.
- زمانی که خون رسانی به مغز در اثر سکته یا حمله مغزی متوقف شود، 8 تا 10 ثانیه طول می کشد تا فرد هوشیاری خود را از دست داده و دچار مشکلات ثانویه شود. یعنی اگر اقدامات لازم در همان 10 ثانیه اول انجام گیرد، هیچ گونه آسیبی متوجه مغز نخواهد شد.
- زمانی که فرد می میرد، 5 تا 6 دقیقه پس از مرگ، هنوز مغز در حال فعالیت است.
- طول کل عروق مغز، چیزی در حدود 100000 مایل است.
- 73 درصد از حجم مغز، آب است. در واقع 2 درصد از رطوبت کلی بدن مختص مغز است، یعنی با وجود این 2 درصد رطوبت، عملکرد مناسبی خواهد داشت.
- به گفته محققان، مغز یک فرد بالغ حدود 86 میلیارد سلول عصبی دارد که البته هنوز اطمینان کاملی در این مورد وجود ندارد.
- مغز از زمان تولد در حال رشد است و تا سن 2 سالگی به اندازه یک فرد بالغ، رشد می کند. اما عملکرد مغزی و ذهنی در دوران نوجوانی نیز، کامل نبوده و نیاز به گذشت زمان دارد.
- مغز مردان از نظر حجم، 10 درصد بزرگتر از مغز زنان است.
راه های افزایش کارایی مغز
پس توضیح دادیم که نظریه 10 درصدی در مورد درصد بکارگیری مغز در انسان ، تا حدودی رد شده و اغلب کارشناسان، با دلایل منطقی و مستدل، این نظریه را مردود اعلام کرده اند. در هر حال و با هر میزان ظرفیتی، مغز نیز همانند دیگر ارگان های بدن نیاز به مراقبت، ورزش و رژیم غذایی مناسب دارد تا عملکرد بهتری را ارائه دهد. به منظور بهبود عملکرد مغز، می توان راه کارها و مواد غذایی تقویت کننده حافظه و ذهن کمک گرفت که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
افزایش کارایی مغز با رژیم غذایی مناسب
یک رژیم غذایی سالم، سلامت عمومی بدن و همچنین مغز را تضمین می کند و از بروز بسیاری اختلالات جلوگیری می نماید. سبزیجات با برگ تیره و انواع میوه ها با داشتن مقادیر زیاد ویتامین E کمک بسیاری به تامین سلامت مغز و افزایش درصد بکارگیری مغز در انسان می کنند. ماهی های چرب نیز به دلیل داشتن امگا 3 که چربی مورد علاقه مغز است، عملکرد بهتری را در مغز منتج می کنند. به طور کلی، غذای های حاوی آنتی اکسیدان، در بهبود عملکرد سلول های مغزی موثر است.
بهبود عملکرد مغز با ورزش
پیاده روی یکی از ساده ترین ورزش هایی است که تاثیر به سزایی در حفظ سلامت عمومی بدن دارد. 30 دقیقه پیاده روی در روز، جوابگوی نیاز بدن به تحرک و فعالیت بدنی است. البته دوچرخه سواری، شنا و دو آهسته نیز جز ورزش های راحت و موثر هستند.
به چالش کشیدن مغز
همانطور که در مقالات مجله اینترنتی ماه بیان شد، هرچه فعالیت مغزی بیشتر باشد، عملکرد و درصد بکارگیری مغز در انسان بهتر خواهد بود. این یک قاعده و قانون است که به اثبات رسیده. انجام تمرینات تقویت کننده عملکرده مغزی کمک می کند که به تدریج توانایی مغز در پردازش اطلاعات پیچیده تر، افزایش یابد و ظرفیت آن در به خاطر سپاری اطلاعات، بیش از پیش شود.