وجود آب در سیاره مشتری

سیاره مشتری پنجمین سیاره ی منظومه ی شمسی و بزرگ ترین آن ها در کهکشان راه شیری است. در فارسی اصیل، این سیاره به هرمز معروف است. حجم این سیاره تقریبا دو برابر بیشتر از حجم کلی همه ی سیارات منظومه ی شمسی است. اخیرا شایعاتی از سوی برخی منجمان و محققان ایجاد شده مبنی بر این که این سیاره دارای علائم حیات است. در واقع لکه های قرمز رنگی که بر روی آن دیده می شود، حاکی از وجود آب در سیاره مشتری است. به همین دلیل مجله ماه، مقاله ای تهیه کرده که به بررسی بیشتر این نظریه می پردازد. با بخش دانستنی های ماه همراه باشید.

نظریه وجود آب در سیاره مشتری

نظریه ی وجود آب در سیاره مشتری در نقاط قرمز رنگ این سیاره نیز برای اولین بار توسط یکی از محققان ناسا با نام جوردن جوراکر مطرح شد. به عقیده ی وی، تمامی قمر هایی که در اطراف مشتری در حال چرخش هستند، از آب و یخ تشکیل شده اند. پس چه طور ممکن است در چنین سیاره ای که معمولا قدرت جاذبه ی آن همه چیز را فرو می برد، آب وجود نداشته باشد؟

در همین راستا، جوراکر و همکارانش از طریق دستگاه ها و ابزارهای گوناگون اقدام به رصد مشتری کردند. آن ها از فضاپیمای جانو که متعلق به ناساست استفاده کرده تا به سیاره نزدیک شده و اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار دهد. این ماهواره هر 53 روز، یکبار به دور مشتری می گردد.

ماهواره های ارسال شده به ماموریت بررسی وجود آب در سیاره مشتری با دستگاه هایی در زمین، در ارتباط بودند . این ماهواره ها تصاویری را مخابره می کردند که دانشمندان با بررسی دقیق آنها به این نتیجه رسیدند که علائمی از ساختار شیمیایی آب در این سیاره وجود دارد. به گفته محققان، ابر های موجود در اطراف مشتری از لایه های متعددی تشکیل شده اند که عمیق ترین لایه، فشاری در حدود 5 برابر فشار جو به زمین، بر نقاط قرمز رنگ مشتری وارد می آورند و دمای آن نیز به دمای انجماد نزدیک است.

محققان پیش از این وجود منو اکسید کربن و اکسیژن در سطح مشتری را اثبات کرده بودند. اکنون با توجه به یافته های پیشین و با در نظر گرفتن این نکته که در سطح مشتری هیدروژن به مقدار فراوان یافت می شود، به این نتیجه رسیده اند که به احتمال قوی، این سیاره دارای آب است.

مقدار آب موجود در مشتری

اما مقدار آب موجود، چه قدر است؟ این سوالی است که برای پاسخ آن نیاز به تحقیق بیشتری است. با اثبات وجود آب در سیاره مشتری ، می توان اطلاعات فراوانی در مورد ساختار این سیاره و دیگر خصوصیات آن به دست آورد. اما به شرطی که مشخص شود حجم آب موجود، چه قدر است. دانشمندان امیدوارند که ماهواره ی جانو بتواند دقیق تر به رصد این سیاره پرداخته و با مخابره ی داده های بیشتر، این سوالات آنها را پاسخ گوید. اگر این کار به درستی انجام شود، محققان می توانند با استفاده از همین روش، در مورد سیاراتی مثل اورانوس و نپتون نیز به شناخت کافی برسند.

گروهی از محققان بر این عقیده هستند که نه خود مشتری، بلکه قمر های اطراف آن حاوی مقادیری آب هستند. یکی از این قمر ها، قمر اروپاست که توسط گالیله کشف شد. به اعتقاد دانشمندان در زیر لایه های این قمر، اقیانوسی از آب شور نهفته است. در برخی مواقع، این آب ها با فشار از سطح قمر خارج شده اند. قمر اروپا، سطحی یخ زده دارد و آب موجود در آن دو برابر آب های سطح زمین است.

سیاره مشتری

سیاره مشتری دنیایی شگفت انگیز جدایی از دیگر اجرام آسمانی دارد. این سیاره بزرگ ترین عضو منظومه ی شمسی است . بر اساس برخی نظریه ها، از باقی مانده ی عناصر تشکیل دهنده ی خورشید تشکیل شده است. به همین دلیل است که در ابتدا محققان بر این باور بودند که ترکیب عناصر تشکیل دهنده ی مشتری، دقیقا شبیه به خورشید است. اما مطالعات گسترده در این زمینه طی قرن ها نشان داد که مشتری، یک سیاره ی کاملا پیچیده است.

بابلیان اولین کسانی بودند که در قرن هشتم قبل از میلاد، توانستند وجود سیاره ی مشتری را به اثبات برسانند. یعنی این سیاره در حدود 3000 سال پیش کشف شده است. سیاره ی مشتری چهارمین جرم روشن منظومه ی شمسی است. خورشید، ماه و ونوس از مشتری نورانی تر هستند. مشتری هر 9 ساعت و 55 دقیقه یکبار به دور خود می چرخد. در میان کل سیارات منظومه ی شمسی، مشتری کوتاه ترین روز ها را دارد.

داخلی ترین لایه های ابر اطراف مشتری، از اسید سولفوریک و آمونیاک تشکیل شده که بوی بسیار بدی دارد. بیرونی ترین لایه های ابر نیز از هلیوم و هیدروژن تشکیل شده است. مشتری دارای 69 قمر است، یعنی بیشترین تعداد قمر در بین سیارات منظومه ی شمسی را دارد. پس از آن، زحل با 62 قمر در رتبه ی بعدی است. هنوز هم این تعداد قمر ثابت نیست، زیرا نمونه های جدید نیز در حال کشف شدن است.

حقایقی درباره سیاره مشتری

• از آنجایی که مشتری سرعت گردش بسیار بالایی دارد، ما معمولا سطح آن را بسیار صاف و هموار می بینیم.
• سرعت چرخش مشتری بسیار بالاست. اما ما از سطح زمین متوجه بالا بودن سرعت نمی شویم. حدودا 11 سال طول می کشد تا مشتری یکبار به دور خورشید بچرخد.
• لکه های قرمز رنگ موجود در مشتری، در واقع طوفان هایی است که در سطح آن اتفاق می افتد.
• نکته ی جالب اینکه اگر چه سطح این سیاره سخت به نظر می رسد، اما در واقع هیچ ماده ی جامدی در ساختار آن وجود ندارد. مرکز سیاره مشتری بر خلاف هسته زمین از گاز ساخته شده و قسمت خارجی نیز، مایع است.
• سیاره ی مشتری به سیاره ی نابود شده معروف است. زیرا از هیدروژن و هلیوم ساخه شده و این ها همان ترکیبات تشکیل دهنده ی ستارگان هستند.
• حلقه های موجود در اطراف این سیاره، در فاصله ی تقریبا 100000 تا 250000 کیلومتری آن قرار گرفته اند که دیدن آن ها قدری مشکل به نظر می رسد. ضخامت این حلقه ها در برخی مناطق به 12000 کیلومتر نیز می رسد.
• علاوه بر وجود آب در سیاره مشتری در سطح این سیاره، طوفان های زیادی می وزد. سرعت باد از 190 تا 400 مایل بر ثانیه متغییر است.
• دمای سطح مشتری به طور میانگین 145 درجه زیر صفر است. اما مرکز این سیاره، دمایی در حدود 24000 درجه ی سانتی گراد دارد یعنی چیزی بیش از دمای سطح خورشید.
• جاذبه ی سطح مشتری، دو و نیم برابر بیشتر از سطح زمین است.
• به دلیل وجود مقادیر زیادی هیدروژن، خاصیت مغناطیسی این سیاره بسیار بالاست.

بر اساس تحقیقات مجله اینترنیتی ماه اثبات وجود آب در سیاره مشتری نیازمند تحقیقات بیشتری است. این تحقیقات می توانید توسط ایستگاه فضایی بین المللی نیز انجام شود.