پیشگیری از ابتلا به سرطان
بر اساس آمار، بیماری سرطان دومین عامل مرگ و میر در دنیا شناخته شده است. متاسفانه هر روز تعداد مبتلایان به این بیماری در حال افزایش است. تنها در میان مردمان ایالات متحده آمریکا از هر 3 نفر، یک نفر یا مبتلا به سرطان است یا در معرض خطر ابتلا قرار دارد. عوامل متعددی در ابتلا به این بیماری مهلک دخیل است. با صنعتی شدن جوامع و پیشرفت فناوری ها، آمار ابتلا به انواع بیماری های خطرناک مثل سرطان رو به افزایش یافت. با این حال و با وجود خطر جدی که افراد را تهدید می کند، می توان با کمی تغییر در سبک زندگی و رعایت برخی نکات از ابتلا به این بیماری جلوگیری نمود. در مجله سلامت ماه اطلاعات مفیدی را در مورد انواع سرطان ها و علائم آن ، همچنین درباره پیشگیری از ابتلا به سرطان می توانید مطالعه نمایید.
اهمیت پیشگیری از ابتلا به سرطان
همان طور که اشاره کردیم سرطان پس از بیماری های قلبی عروقی، دومین عامل مرگ و میر در میان افراد شناخته شده است. اما با این وجود خوشبختانه در حال حاضر علم پزشکی در زمینه پیشگیری از ابتلا به سرطان و درمان آن پیشرفت های بیشماری داشته و متخصصان قادرند تا انواع بیماری ها از جمله سرطان را به شرط همکاری خود فرد، سریعا تشخیص داده و به کمک روش های درمانی مناسب آن را از بین ببرند. ولی به هر حال، پیشگیری همیشه عاقلانه تر از درمان است و قبل از هر چیزی باید بدانیم که چه طور مانع بروز آن شویم. چکاپ سالانه برای افراد زیر 50 سال و قرار داشتن تحت مراقب منظم پزشک برای افراد بالای 50 سال جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان و تشخیص به موقع سرطان ضروری است.
افرادی که به دلیل داشتن عوامل خطر، بیش از دیگران در معرض ابتلا هستند، باید به طور منظم آزمایش داده و با توجه به نظر پزشک در زمان مقرر انجام گیرد. هرگونه تغییر ناگهانی در فرد، می تواند علتی برای ابتلا به یکی از انواع سرطان ها مثل سرطان کبد ، سرطان ریه، سرطان معده ، سرطان خون یا لوکمیا و غیره باشد. اختلال در تنفس، اختلال در هضم و بلع غذا، اختلال در ادرار و دفع، خونریزی های غیر عادی، تغییرات ناگهانی در پوست و قسمت های مختلف بدن از نظر ظاهری، عدم کارکرد مناسب سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن همه باید مورد توجه قرار گیرد. به گفته محققین، درصد بسیاری از سرطان ها قابل پیشگیری هستند. بر اساس آمار، 75 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان را فرد می توانسته با استفاده از روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان جلوی بیماری را بگیرد.
عوامل موثر بر ابتلا به سرطان
گذشته از مواردی که سرطان به دلیل وراثت یا اختلالات خاصی در سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن به وجود آمده؛ یک سری عوامل، خطر ابتلا به سرطان ها را پررنگ تر می کند. از جمله:
- سیگار و دخانیات
- چاقی و نداشتن تغذیه مناسب
- نداشتن فعالیت بدنی و ورزش
- وجود مواد شیمیایی و سرطان زا در محل کار
- انواع ویروس ها مثل ویروس هپاتیت
- بزرگ بودن سایز بدنی چه از لحاظ قد و چه از لحاظ وزن
- مصرف زیاد الکل
- فقر
- قرار گرفتن در معرض آلودگی و تابش زیاد نور خورشید
- مصرف برخی داروها و مصرف بیش از حد غذاهای فست فود و فراوری شده.
مواردی که گفته شد از جمله عواملی بود که می توانست خطر ابتلا به سرطان را در فرد افزایش دهد. برخی از عوامل قابل پیشگیری و برخی دیگر غیر قابل پیشگیری بود. برای مثال وراثت، یا داشتن سایز بدنی بزرگ، فقر یا مواردی از این دست از کنترل انسان خارج است و نمی توان کاری در این باره انجام داد. اما اکنون می خواهیم یک سری راهکارهایی را معرفی کنیم که رعایت آن ها می تواند عاملی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان باشد.
روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان
- حفظ تعادل در وزن: هر چه مقدار چربی انباشته شده در بدن بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان نیز به همان اندازه افزایش می یابد. داشتن فعالیت بدنی منظم، از عمده ترین روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان می باشد.
- رعایت تعادل در قرار گرفتن در معرض نور خورشید: سرطان پوست، جزء دسته بندی شایع تری انواع سرطان قرار گرفته و هر ساله تعداد زیادی را درگیر می کند. علت اصلی ابتلا به سرطان پوست، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. اگرچه نور خورشید فواید فراوانی برای بدن دارد و می تواند ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین کند، اما استفاده زیاد از آن، خطراتی از جمله سرطان را به دنبال خواهد داشت. سعی کنید در ساعات اوج یعنی از 11 صبح تا 3 بعد از ظهر از منزل خارج نشوید، حتما از لباس و کلاه و عینک مناسب استفاده کرده و کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید. این موارد از روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان بسیار موثر می باشند.
- دوری از اشعه های مضر: دوری از اشعه های مضر یکی از روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان می باشد. انسان معمولا در معرض انواع اشعه ها قرار دارد. برخی از آن ها قابل کنترل و برخی غیر قابل کنترل هستند. برای مثال اشعه های ساطع شده از فعالیت ماهواره های فضایی، از کنترل انسان خارج است، اما اشعه موبایل یا دستگاه اینترنت را می توان محدود کرد و توجه داشت که حتما در موقعی که نیازی به آن ها نیست، آن را خاموش کنیم.
تغذیه سالم برای جلوگیری از سرطان
اگرچه در بسیاری از موارد تغذیه نقشی چندان پررنگ در ابتلا به سرطان ندارد، اما دست کم می تواند کمک کننده باشد. در مبحث تغذیه برای پیشگیری از ابتلا به سرطان باید به این موارد توجه داشته باشید:
- مصرف زیاد سبزیجات و میوه ها: سبزیجات و میوه ها، از بهترین و سالم ترین منابع غذایی در میان انواع گروه ها هستند. سعی کنید در هنگام مصرف به تازه بودن آن ها توجه کنید، زیرا مطمئنا تازگی خواص میوه و سبزیجات را چندین برابر می کند.
- از پرخوری پرهیز کنید: وعده ی غذایی را سبک تر میل کنید و در انتخاب مواد غذایی نیز دقت کافی داشته باشید. تا حد ممکن از روغن های گیاهی و حیوانی سالم استفاده کنید و غذاهای کم کالری را در دستور کار خود قرار دهید.
- اگر به مصرف الکل عادت دارید، حد استاندارد را رعایت نمایید. هر چه مقدار مصرف الکل در فرد بیشتر باشد، خطر ابتلا به انواع سرطان های کلیه، کبد، سینه، روده و ریه افزایش می یابد.
- مصرف غذاهای فراوری شده را کاهش دهید؛ به گفته کارشناسان مصرف غذاهای آماده و فراوری شده، به شدت خطر ابتلا به انواع بیماری از جمله سرطان را افزایش می دهد. باید تا حد ممکن از مصرف آن ها پرهیز کرد و بیشتر از غذاهای خانگی استفاده نمود.
- از میان انواع رژیم های غذایی که مورد استفاده قرار می گیرد، رژیم مدیترانه ای از همه سالم تر و مطمئن تر است، زیرا منابع چربی آن از روغن زیتون و انواع روغن های سالم گیاهی تامین می شود، میوه و سبزیجات به وفور استفاده شده و غلات نیز در دستور کار قرار گرفته. این رژیم به ویژه به زنان در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه و رحم کمک فراوانی می کند.
پیشگیری از سرطان با عدم مصرف دخانیات
طبق بررسی های انجام شده توسط کارشناسان مجله سلامت ماه ، مصرف دخانیات به هر شکل و به در هر نوعی می تواند یکی از علل اصلی ابتلا به سرطان باشد. دخانیات سرطان هایی مثل سرطان ریه ، دهان، حنجره، کلیه، پانکراس، گردن و مثانه را به دنبال دارد. جویدن تنباکو نیز زمینه ساز ابتلا به سرطان پانکراس و مری خواهد بود. علاوه بر مصرف دخانیات، قرار گرفتن در معرض دود آن نیز می تواند فرد را در خطر قرار دهد. ترک سیگار و دخانیات یکی از مهم ترین قدم هایی است که می توان برای پیشگیری از ابتلا به سرطان و کاهش آمار ابتلا به آن برداشت. برای آغاز ترک بهتر است با پزشک مشورت کرده تا بهتر شما را راهنمایی کند.
