چرا رنگ خون قرمز است ؟

زیر پوست و در قسمت های داخلی بدن ما، رنگ های متنوعی دیده می شود. شش ها به رنگ صورتی روشن، کبد قهوه ای تیره و مغز به رنگ خاکستری است. از طرفی خونی که در رگ های ما جاریست، قرمز است. اما اینکه چرا رنگ خون قرمز است را در ادامه طبق تحقیق سردبیر مجله ماه برای شما به شرح توضیح خواهیم داد و قرمزی خون را درک میکنید.

چرا رنگ خون قرمز است و دلیل قرمزی خون چیست؟

اما سوالی که ذهن را درگیر می کند این است که چرا خون قرمز است و چه چیزی باعث قرمزی خون می شود؟  خون، فقط یک مایع معمولی قرمز رنگ نیست، بلکه حاوی موادی است که منجر به حیات انسان می شود. بخش عمده ی خون از پلاسما تشکیل شده و همه ی سلول های خونی در پلاسما، حل شده اند. پلاسما، ماده ی اصلی تشکیل دهنده ی خون، رنگ خاص ندارد و با هر ماده ای مخلوط شود، رنگ آن را به خود می گیرد.

یکی از انواع سلول های خونی که در پلاسما خون حل می شود، سلول هایی قرمز هستند که حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین می باشند. البته در مواردی که نشانه هایی از کم خونی وجود داشته باشد، تعداد  سلول های خونی قرمز بسیار روشن است و ممکن است رنگ خون طبیعی به نظر نرسد. طبق برخی نظریه ها، گفته شده که وجود آهن در هموگلوبین موجب قرمزی آن شده است، اما بعدها مشخص شد که این نظریه صحیح نیست.

قرمزی خون به دلیل وجود آهن

قرمزی خون به دلیل وجود واحدهایی به نام heme  در پروتئین موجود در آن است که این مواد معمولاٌ به آهن می چسبند. از طرفی اکسیژن موجود در خون هم به سمت آهن تمایل می یابد، در نتیجه ی ارتباط میان اکسیژن و heme، موجب قرمز شدن رنگ خون می شود. از طرفی، دیگر قسمت های خون مثل پلاکت ها و گلبول های سفید، نقشی در چگونگی رنگ خون ندارند. اگر هموگلوبین، اکسیژن بیشتری به همراه داشته باشند، رنگ قرمزی خون روشن تر و شفاف تر خواهد بود و هرچه میزان اکسیژن در خون کمتر باشد، رنگ خون، تیره تر می شود. در صد کمی از مردم، رنگ خونشان آبی است، اما در هنگام خون ریزی، همان رنگ قرمز را دارد. دلیل آبی بودن خون آن ها، کمبود شدید اکسیژن در سلول های خونی است.

با وجود قرمزی خون چرا رگ ها آبی است؟

خون، قرمز رنگ است و اگر از یک جراح بپرسند مطمئناٌ به شما خواهد گفت که رگ ها نیز قرمز هستند، ولی از بیرون پوست، آبی به نظر می رسند. اما علت چیست؟

جواب این سوال به عوامل متعددی بستگی دارد، مثلاٌ وضعیت چشم شما در تشخیص رنگ ها چگونه است، میزان نوری که به پوست می تابد در آن لحظه چه قدر است و هم چنین تشخیص آن به کیفیت خون نیز بستگی دارد. نور به صورت موج هایی به اجسام می تابد. فاصله ی هر موجی را طول موج می نامند. رنگ های مختلف نور، طول موج های متفاوتی دارند. رنگ قرمز با 700 نانومتر بیشترین طول موج و رنگ بنفش با 400 نانومتر کمترین طول موج را دارند و بقیه ی رنگ ها در میان این دو مقیاس هستند. برای دیدن هر جسمی، باید نور از سطح آن به چشم ما بازتاب کند، با بازتاب نور، ماهم جسم و هم رنگ آن را تشخیص می دهیم.

علت آبی بودن رگ ها

برای این که بدانیم رگ ها چه رنگی هستند باید در مورد طول موج هایی که به آن می تابد و فاصله ِ آن تا چشم، اطمینان حاصل کنیم. نوری که در طول روز به پوست می تابد، سفید است. رنگ قرمز طول موج طولانی تری دارد و این بدان معنی است که امکان انحراف یا شکسته شدن آن با مواد دیگر کمتر است. رنگ قرمز به راحتی از پوست عبور می کند و می توان تا عمق 10-5 میلی متر به داخل پوست، یعنی جایی که رگ ها هستند، نفوذ کند.

زمانی که نور رنگ قرمز به رگ ها رسید، به وسیله ی هموگلوبین جذب می شود. شما می توانید این کار را به راحتی امتحان کنید. نور قرمز رنگی رار روی بازوی خود گرفته و به دقت مشاهده کنید که رنگ قرمز خون، بازتاب می شود و نقاط سیاه رنگ، رگ ها هستند. رنگ آبی، طول موج کمتری دارد و بیشتر از رنگ قرمز، شکسته می شود. به همین دلیل زیاد به داخل پوست نفوذ نمی کند. زمانی که نور رنگ آبی با پوست برخورد کند، زیاد انعکاس ندارد.

اگر نوری آبی رنگ را روی پوست خود بتابانید، پوست ظاهراٌ آبی است و رگ ها قابل مشاهده نیستند. بنابراین، تصور کنید نور قرمز و نور آبی در یک لحظه به پوست شما تابیده و در جایی که رگ وجود ندارد، ترکیبی از آبی و قرمز و دیگر رنگ های موجود، بازتاب می شود. در قسمت هایی که رگ ها هستند، طیف رنگ آبی بر دیگر رنگ ها غلبه کرده و در نتیجه شما رگ ها را آبی می بینید. االبته میزان شدت این رنگ آبی، بستگی به عمق رگ ها در پوست و هم چنین ضخامت رگ ها دارد. رگ هایی که نزدیک به پوست هستند و ضخامت کمتری دارند، آبی به نظر نمی رسند.

تیرگی قرمزی خون در رگ ها

در افرادی که رنگ پوستشان روشن تر است، رنگ آبی رگ ها، برجسته تر است و به همین دلیل است که در قرن 19 میلادی، اروپایی های اصیل به داشتن خون آبی معروف بودند. رنگ خون به صورت طبیعی در یک فرد عادی، قرمز روشن است. اما در برخی موارد، رنگ خون در بعضی افراد، قرمز تیره است. خونی که از قلب به اندام های بدن پمپاژ میشود، دارای اکسیژن زیاد بوده، در نتیجه به رنگ قرمز روشن است. اما هنگام بازگشت به قلب، به دلیل از دست دادن اکسیژن، کمی تیره است. این پدیده ای عادی در جریان گردش خون است.

غلطت خون

اما در بعضی افراد، خون در حالت اول، یعنی زمان پمپاژ نیز، تیره است. این تیرگی علل متعددی دارد، از جمله کمبود اکسیژن در خون یا برخی بیماری های ژنتیکی. مصرف سیگار و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، از جمله مهمترین دلایل تیرگی رنگ خون است. این تغییر رنگ خون را اصطلاحا، غلظت خون مینامند. یکی از بهترین و ساده ترین راه های پیشگیری از تیرگی رنگ خون و اصطلاحا، ابتلا به غلظت خون، اهدای مستمر خون است. در این روش، به مقدار مناسبی که آسیبی به فرد نرسد، از وی خون گرفته میشود.

این خارج شدن خون منجر به جایگزینی گلبول های قرمز جدیدی میشود که وطیفه انتقال اکسیژن را دارند. همین جایگزینی باعث میشود توانایی آن برای انتقال اکسیژن بیشتر شده در نتیجه رنگ خون شفاف تر میشود. با مجله اینترنتی ماه همراه باشید تا بتوانیم طبق نظرات و نیاز های شما مقالات را سمت و سوق دهیم و به اهداف بلند خود در جهت ارتقاء اطلاعات عمومی حرکت کنیم.