راه های انتقال بیماری هپاتیت

یکی از اعضای حیاتی و در عین حال حساس بدن کبد است که تصفیه و پالایش مواد غذایی را بر عهده دارد. در صورت وجود بیماری کبد می تواند فعالیت ها و وظایفش را انجام دهد. یعنی حتی اگر بخش کوچکی از کبد از خطر ابتلا به بیماری های متعدد در امان مانده باشد، با همین قسمت تمامی مسئولیت های مربوط به تجزیه مواد مغذی صورت می گیرد. اما انواع مختلف هپاتیت از جمله هپاتیت A ، هپاتیت ب و هپاتیت نوع C از آسیب های کبدی هستند که در اثر وجود عفونت در این عضو ایجاد شده و معمولا کل قسمت های آن را در بر می گیرند. شناخت راه های انتقال بیماری هپاتیت که در مجله سلامت ماه مورد بررسی قرار می گیرد در پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار موثر خواهد بود.

علل بروز و راه های انتقال بیماری هپاتیت

هپاتیت ، در واقع نوعی بیماری عفونی است که مرحله به مرحله پیش رفته و در صورتی که کنترل و درمان نشود، می تواند منجر به بیماری سیروز کبدی و نهایتا نارسایی این عضو حیاتی شود. علت اصلی بروز این بیماری وجود ویروسی خاص است، اما در مواردی نیز یک سری سموم ویژه یا اختلالات خود ایمنی موجب ابتلای فرد به هپاتیت خواهد شد. بیماری هپاتیت را بر اساس نوع ویروس آنها به 5 دسته تقسیم می کنند، هپاتیت A ، B ، C ، D ، E . انواع دیگری از هپاتیت نیز تا کنون شناسایی شده اند، اما این 5 نوع از بقیه جدی تر هستند و مشکلات متعددی را برای فرد ایجاد می کنند.

هپاتیت B و C از جمله شایع ترین نوع بیماری های کبدی هستند که اغلب موجب سیروز کبدی یا نارسایی این عضو شده و بسیار خطرناک هستند. پس دانستن راه های انتقال بیماری هپاتیت B و C امری ضروری است. هپاتیت A و E معمولا در اثر وجود عفونت در برخی غذاها ایجاد می شوند. نمونه B و C و D نیز در اثر انتقال ویروس از شخص مبتلا به دیگران گسترده خواهد شد. تماس با مایعات بدن مثل خون یا ترشحات جنسی، از عواملی است که موجب انتقال ویروس هپاتیت در میان این افراد می شود. در مراحل اولیه، عفونت در کبد علامت خاصی ندارد، اما به تدریج با گسترده شدن حوزه عفونت، علائمی مثل درد در ناحیه کبد، تیرگی ادرار، رنگ پریدگی و زردی پوست، وجود خارش در پوست دست و صورت و تهوع بروز می کند.

هپاتیت چگونه منتقل می شود

همان طور که اشاره شد هپاتیت علل مختلفی دارد از جمله عفونت، ویروس یا اختلالات خود ایمنی. عمده موارد راه های انتقال بیماری هپاتیت ، در اثر وجود ویروسی خاص به وجود می آید و اشاره کردیم که با توجه به تنوع ویروس ها، هپاتیت ویروسی نیز به چند دسته تقسیم می گردد. این 5 دسته شامل هپاتیت آ ( HAV )، هپاتیت ب ( HBV )، هپاتیت سی ( HCV )، هپاتیت دی ( HDV ) و هپاتیت ای ( HEV ). البته محققان به جز این موارد نمونه های دیگری از هپاتیت حاد را کشف کرده اند که هنوز اطلاعات دقیقی در مورد خصوصیات آنها در دست نیست.

راه های انتقال ویروس هپاتیت A و E

به گفته کارشناسان راه های انتقال بیماری هپاتیت A و E از طریق روده و سیستم دفع، وارد بدن می شوند. در واقع در اثر خوردن غذایی آلوده به این ویروس و تجزیه آن در روده، این ویروس وارد کبد شده و منجر به بیماری هپاتیت می شود. به نظر می رسد عدم رعایت یک سری نکات بهداشتی در تهیه برخی غذاها در برخی مناطق جهان، باعث افزایش درصد ابتلا به این نوع عفونت در کبد شده است. هند، بنگلادش و مناطق شمالی و مرکزی آمریکا، بیشترین آمار مبتلایان به هپاتیت E را دارد. حدود یک سوم مردم آمریکا مبتلا به هپاتیت A هستند که این آمار کمی نگران کننده است. به نظر می رسد نمونه جدید هپاتیت که به تازگی توسط کارشناسان شناسایی شده و با عنوان هپاتیت F شناخته می شود نیز از همین طریق انتقال داده می شود.

راه های انتقال هپاتیت D ، C ، B

ویروس این دسته از انواع هپاتیت از راه های غیر گوارشی وارد بدن می شوند، به این معنی که از هر طریقی به جز روده و سیستم گوارشی این ویروس قابل انتقال است. در واقع روده دارای یک سری موانع سخت است که راه های انتقال بیماری هپاتیت ب ، سی و دی را از بین می برد.

• هپاتیت B و ویروس HBV : این ویروس از طریق ارتباط و تماس با هر نوع مایع خارج شده از بدن انتقال می یابد. خون، عرق، مخاط بینی و گلو، ترشحات جنسی، ترشحات عفونی واژن و شیر مادر، از جمله موادی هستند که قابلیت ابتلا به عفونت ویروسی را داشته و می توانند آن را به دیگران نیز منتقل کنند.
• هپاتیت C و ویروس HCV : این نوع ویروس معمولا و در اکثر موارد از طریق خون منتقل می شود، یعنی در اثر تماس با خون فرد آلوده امکان ابتلا به این ویروس وجود دارد. انتقال از مادر به جنین از طریق بند ناف، داشتن رابطه جنسی محافظت نشده، استفاده از سرنگ مشترک، ارتباط با خون ناشی از جراحت در فرد و عدم رعایت نکات بهداشتی در فضاهای بیمارستانی، از راه های انتقال بیماری هپاتیت C هستند.
• هپاتیت D و ویروس HDV : این نوع ویروس معمولا هم زمان با هپاتیت B ظاهر شده و با آن نیز از بین می رود. تقریبا 80 تا 90 درصد افراد می توانند با کمک روش های درمانی با این بیماری مبارزه کرده و آن را نابود کنند.

راه های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت

اگر چه در بسیاری از موارد درمان بیماری هپاتیت امکان پذیر است و می توان آن را کنترل نمود، اما در مواردی نیز به دلیل عدم نمایش علائم در مراحل اولیه منجر به نارسایی یا سیروز کبدی می شود. بنابراین بهترین راه پیشگیری از آن است.

پیشگیری از هپاتیت A

اغلب از طریق غذا، ویروس این بیماری وارد بدن می شود. با شستن دست ها پس از هر بار بیرون رفتن از منزل، مصرف غذاهای بهداشتی و اطمینان از رعایت بهداشت در تهیه آنها، استفاده از منابع آبی سالم، مصرف میوه های تازه ای که از سلامت رشد آنها اطمینان دارید، شستن دقیق میوه ها و سبزیجات و انجام واکسیناسیون به موقع، می توان از راه های انتقال بیماری هپاتیت A پیشگیری کرد.

پیشگیری از هپاتیت ب

معمولا از طریق مایعات بدن انتقال می یابد. در جریان گذاشتن شریک جنسی از نوع بیماری خود، استفاده از کاندوم در رابطه جنسی، استفاده از سرنگ تمیز و یکبار مصرف در مراکز پزشکی، عدم اشتراک وسایل شخصی مثل مسواک و حوله، استفاده از وسایل یکبار مصرف در آرایشگاه ها و انجام واکسیناسیون به موقع می تواند راهکارهایی مناسب جهت پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B باشد.

پیشگیری از هپاتیت نوع C

این ویروس نیز همانند مورد قبلی از طریق مایعات بدن انتقال می یابد. علاوه بر موارد گفته شده، عدم مصرف زیاد و بیش از حد الکل و تزریق داروهای غیر مجاز از مواردی است که با کمک آن می توان تا حد زیادی از انتقال ویروس هپاتیت نوع C جلوگیری کرد. در واقع با توجه به مطالب گفته شده در مقاله مجله اینترنتی ماه مشخص شد که راه های انتقال بیماری هپاتیت تا حد زیادی به علت آن بستگی دارد. یعنی اگر غذا علت اصلی ابتلا به ویروس باشد، پس عادات غذایی و خوردن غذا یا آب آلوده زمینه ساز ابتلا به هپاتیت خواهد شد. در مورد پیشگیری نیز همین مطلب صدق می کند. اگر راه انتقال از طریق مایعات بدن باشد، پس باید از همین طریق آن را کنترل نمود.