تقویت حافظه کوتاه مدت
از میان تمامی جنبه های خلقت، حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و قدرت آن یکی از بارزترین وجوه تمایز میان انسان و دیگر موجودات است. مطمئنا عوامل بسیاری می تواند بر قدرت و ظرفیت حافظه تاثیر گذار باشد. برخی از محققان در گذشته بر این باور بودند که حافظه کوتاه مدت، از آن رو که فقط در جریان کارهای روزمره مورد استفاده قرار می گیرد، قابلیت ارتقا ندارد و اساسا لزومی برای تقویت آن نیست. طبق تحقیقات مجله ماه امروزه پزشکان و روانشناسان راهکارهای متعددی را یافته اند که می تواند به بهبود و تقویت حافظه کوتاه مدت کمک کند.
راه هایی برای تقویت حافظه کوتاه مدت
در مبحث تعریف و شناخت حافظه کوتاه مدت، متاسفانه هنوز توافق دقیقی حتی در میان خود کارشناسان نیز وجود ندارد. برای شناخت و درک بهتر حافظه کوتاه مدت، ابتدا باید در مورد جایگاه آن در فرآیند به خاطر سپاری و عملکرد حافظه به طور کلی، اطلاعاتی داشته باشیم. به گفته محققان، حافظه یک سیستم کلی است که از سه مرحله یا بخش تکمیل شده است. مرحله حسی، حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت.
حافظه کوتاه مدت چیست؟
در این قسمت از حافظه که معمولا طول زمان به کار گیری آن بیش از 15 تا 30 ثانیه نیست، داده ها پس از دریافت شدن توسط حواس، وارد حافظه شده و تصمیم گرفته می شود که آیا این داده، ارزش حفظ و نگهداری دارد یا خیر. در واقع بیشترین کاربرد حافظه کوتاه مدت، در به خاطر سپاری مطالبی است که شما در لحظه به آن نیاز دارید و ممکن است در آینده هرگز مورد نیاز شما نباشد، مگر اینکه تلاش کنید که آن را به حافظه بلند مدت بسپارید. در مورد میزان ظرفیت حافظه کوتاه مدت، نظریات متفاوتی وجود دارد. در گذشته محققان بر این باور بودند که در لحظه، فرد می تواند 7 داده را هم زمان به خاطر بسپارد. اما اخیرا پزشکان به این نتیجه رسیدند که ظرفیت حافظه کوتاه مدت از این هم کمتر بوده و فقط می تواند 4 داده را در لحظه حفظ کند.
راهکارهای تقویت حافظه کوتاه مدت
حتما تا کنون با این وضعیت رو به رو شده اید که در یک لحظه اطلاعات از ذهن شما پاک می شوند. برای مثال در حال حرکت هستید و برای چند ثانیه فراموش می کنید که قصد رفتن به چه مکانی را داشته اید یا به منظور انجام کاری وارد اتاق شده، ولی به محض ورود، فراموش می کنید که چرا به اتاق آمده اید. این حالات بسیار آزاردهنده و ناامید کننده هستند. مطمئنا در هنگام مواجه با این شرایط در پی یافتن راه حلی هستید تا از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کنید. این ها راه کارهایی است که می تواند در تقویت حافظه کوتاه مدت به شما کمک کند:
- داشتن رژیم غذایی مناسب و تاکید بر مصرف غذاهای سالم در کنار کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و هم چنین شکر
- داشتن خواب کافی، انجام فعالیت ورزشی و کارهایی که موجب درگیری و ورزش ذهن می شود.
- پیشگیری از استرس و حالاتی که منجر به ترشح مواد سمی در مغز می شود.
- مصرف مکمل های مناسب
بهبود عملکرد حافظه کوتاه مدت با رژیم غذایی مناسب
اگر به دنبال یک رژیم غذایی مناسب جهت سلامت کلی بدن، به ویژه تقویت حافظه کوتاه مدت هستید، رژیم های مدیترانه ای، جزء بهترین گزینه ها هستند. در واقع هر آن چه را که برای سلامت عمومی بدنی و ذهنی به آن نیاز دارید، این رژیم تامین می کند. در کنار اصولی که در این برنامه غذایی یا هر برنامه مفید دیگری توصیه می شود، مصرف برخی دیگر از غذاها نیز به بهبود عملکرد و تقویت حافظه کوتاه مدت کمک می کند. غذاهایی مثل:
- شکلات: یکی از خوشمزه ترین راهکارهای تقویت حافظه است. بر اساس نتایج تحقیقات پزشکی، مصرف 2 فنجان شکلات داغ در روز می تواند عملکرد حافظه را تا 30 درصد بهبود بخشد. اگر طرفدار شکلات تلخ هستید، باید بدانید که شما یک دوست محبوب برای مغزتان هستید، زیرا تاثیر شکلات تلخ بر مغز و عملکرد حافظه، باور نکردنی است.
- زنجبیل: از قدیم و از روزگاران گذشته، اطبا برای درمان مشکلات حافظه از زنجبیل استفاده می کردند. زنجبیل نوعی چاشنی است که علاوه بر بهبود عملکرد حافظه کوتاه مدت، دقت و تمرکز فرد در انجام کارها را نیز چند برابر می کند.
- نوشیدنی های حاوی کافئین: اگر شما جزء میلیون ها انسانی هستید که روز خود را با نوشیدن چایی یا هر ماده دیگری که حاوی کافئین است آغاز می کنید، بدانید که قدرت حافظه در شما بسیار بیشتر از دیگران است.
- نوشیدن مایعات: متاسفانه 70 درصد از آمریکایی ها، دچار خشکی و کمبود رطوبت در بدن هستند. کمبود آب بدن، بر عملکرد مغز و سیستم حافظه نیز تاثیر گذاشته و از آن جایی که حافظه کوتاه مدت از حساسیت بیشتری برخوردار است، سریعتر تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
شکر عملکرد حافظه را تضعیف می کند
اما در کنار مصرف این مواد، باید بدانید که یک سری مواد غذایی نیز می تواند عملکرد حافظه را تضعیف کند که مهم ترین آنها شکر سفید است، ماده ای که علاوه بر ایجاد اختلال در حافظه کوتاه مدت، زمینه ساز بیماری آلزایمر در سنین بالاست.
تاثیر خواب بر تقویت حافظه کوتاه مدت
شاید یکی از مهم ترین عواملی که می تواند بر مغز و عملکرد آن در همه قسمت ها تاثیر جدی داشته باشد و اغلب افراد از آن غافل هستند، خواب است. 8 ساعت خواب در طول شبانه روز برای هر فرد بزرگسالی تحت هر شرایطی، لازم و ضروری است. بسیاری از اتفاقات مرتبط با مغز، در طول خواب روی می دهد. در طول ساعات خواب مغز به استراحت پرداخته، سلول های جدید جایگزین سلول های مرده می شوند، انرژی لازم برای فعالیت دوباره تامین شده، حافظه کوتاه مدت از تمامی داده ها خالی شده و جهت انجام وظایف خود در روز بعد آماده می شود و به طور کلی یک ریکاوری اساسی اتفاق می افتد. به طور میانگین، حافظه کوتاه مدت می تواند 4 تا 7 داده را در لحظه حفظ کند. اما اگر فرد خواب کافی نداشته باشد، این عدد به 1 تا 2 می رسد.
6 روش ساده برای تقویت حافظه کوتاه مدت
- داشتن فعالیت ورزشی مناسب و متعادل: فعالیت ورزشی موجب بهبود گردش خون شده و اکسیژن تازه به خون وارد می شود. ورود اکسیژن به مغز بر همه قسمت ها از جمله حافظه کوتاه مدت تاثیر خواهد داشت.
- حضور در طبیعت: اگر امکان پیاده روی در طبیعت را دارید، حتما از این فرصت استفاده کنید.
- وظایف چندگانه را متوقف کنید: سعی کنید در لحظه فقط به یک کار مشغول باشید. اشتغال ذهنی و درگیری ذهن به چند کار به طور همزمان، حافظه را خسته کرده و عملکرد آن را تضعیف می کند.
- دوری از استرس: تا حد ممکن از استرس و قرار گرفتن در شرایط استرس زا جلوگیری کنید. زیرا علاوه بر درگیری ذهنی، موجب ترشح مواد سمی در مغز شده که می تواند اثرات سوء بر عملکرد حافظه کوتاه مدت داشته باشد.
- فعالیت های ذهنی: انجام بازی های فکری، حل جدول، حل معما و هر بازی دیگری که ذهن شما را به چالش بکشد، می تواند در تقویت حافظه به ویژه حافظه کوتاه مدت موثر باشد.
شاید کمی مضحک به نظر رسد، اما جویدن آدامس در زمان یادگیری نیز می تواند به تقویت حافظه کوتاه مدت کمک کند. یکی از تحقیقات مجله اینترنتی ماه تاثیرات تلفن همراه بر حافظه است که پیشنهاد می کنیم در مورد آن کمی مطالعه داشته باشید.