تاثیر آلودگی صوتی بر بدن

با افزایش پیشرفت ها در زمینه فناوری و تولید و طراحی انواع ماشین آلات صنعتی، آلودگی صوتی در محیط اطراف ما به شدت افزایش یافته است. اغلب مردم گمان می کنند که آلودگی صوتی فقط از نظر روانی، فرد را تحت تاثیر قرار داده و موجب برهم خوردن تعادل روحی و آرامش می شود، در حالی که اخیرا محققان به این نتیجه رسیدند که آلودگی صوتی نه تنها روح و روان، بلکه سلامت جسمانی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. اگر چه وجود بسیاری از این صداها از ابزارهایی است که موجب آسان تر شدن زندگی ما و ایجاد رفاه بیشتر است، اما آسیب های ناشی از آن ها نیز روی دیگر سکه است که همه را آزرده کرده است. تاثیر آلودگی صوتی بر بدن و سلامت روحی و روانی افراد، موضوع مقاله ای است که در ادامه و در مجله سلامت ماه به آن پرداخته شده است.

تاثیر آلودگی صوتی بر بدن چیست

یافتن یک مکان کاملا ساکت و به دور از سر و صدا تقریبا غیر ممکن است. حتی اگر در دورترین نقطه اطراف شهر و به دور از فرودگاه و ترافیک و کارخانه جات صنعتی باشید، باز هم وجود برخی تجهیزات کامپیوتری در منزل می تواند موجب ایجاد آلودگی صوتی شود. حتی در برخی مناطق، صداهای متعددی بدون داشتن منبع خاصی، می تواند باعث بر هم زدن آرامش شود. این میزان آلودگی صوتی تنها آزار دهنده و مخرب اعصاب نیست، بلکه در طولانی مدت موجب بروز آسیب های فیزیکی فراوان و به خطر افتادن سلامت فردی می شود. حتی در مواردی ثابت شده که این آلودگی بر قدرت یادگیری کودکان نیز تاثیر گذار بوده است.

خطرات آلودگی صوتی ناشی از هواپیما و خودرو

تحقیقات اخیر محققان در رابطه با تاثیر آلودگی صوتی بر بدن نشان می دهد که آلودگی صوتی ناشی از حرکت هواپیماها و ترافیک های جاده ای فشار خون را در فرد افزایش می دهد، به ویژه اگر این حجم از سر و صدا در شب موجب آزردگی فرد شود. در بررسی و تحقیقی که بر روی ساکنین اطراف فرودگاه انجام شد، مشخص شده که این گروه از مردم به دلیل ابتلا به بیماری فشاری خون ، نسبت به دیگران بیشتر دچار سکته های قلبی و دیگر بیماری های قلبی عروقی خواهند شده اند.

در تحقیق دیگری که به مدت 15 سال در حال انجام بود، مشخص گردید که درصد مرگ و میر در افرادی که در اطراف فرودگاه ساکن هستند یا به طریقی با سر و صدای ناشی از حرکت هواپیما در ارتباط هستند، بسیار بیش از دیگران است و علت اصلی مرگ و میر نیز، بیماری های قلبی بوده است. حتی اگر فرد به دلایل دیگری مبتلا به فشار خون یا بیماری های قلبی شده باشد، در اثر تاثیر آلودگی صوتی بر بدن ، 7 تا 17 درصد بیشتر در معرض خطر مرگ قرار دارد.

علائم فیزیکی ناشی از تاثیر آلودگی صوتی

واکنش ها در برابر آلودگی صوتی بسیار متفاوت است. در واقع هر فردی به نسبت خاصی نسبت به میزان مشخصی آلودگی، واکنش روانی از خود نشان می دهد. از طرفی نوع آلودگی نیز می تواند تاثیرات متفاوتی داشته باشد. برای مثال ممکن است در فردی، آلودگی صوتی ناشی از حرکت هواپیما بیش از آلودگی صوتی ناشی از ترافیک، آزار دهنده باشد. حتی اخیرا محققان به این نتیجه رسیده اند که واکنش ها نسبت به آلودگی صوتی در زمان حال بسیار متنوع تر و حاد تر از گذشته است. تهوع ، سردرد و گیجی از جمله علائم فیزیکی است که معمولا افراد با آن درگیر هستند. از دیگر تاثیرات آلودگی صوتی، کاهش قدرت یادگیری در کودکان است. تحقیقات متعددی در این زمینه انجام شده و مشخص شد که تاثیر آلودگی ناشی از حرکت هواپیماها بیش از صدای ترافیک، بر قدرت حافظه و درک مطلب در کودکان، تاثیر گذار است.

چرا آلودگی صوتی مضر است؟

اکنون که ثابت کردیم آلودگی صوتی برای بدن مضر است، این سوال مطرح می شود که علت اصلی چیست و چه چیزی موجب مضر بودن سر و صدا برای سلامت جسمی می شود. اولین پاسخی که محققان به آن رسیده اند این است که آلودگی صوتی به دلیل بر هم زدن آرامش فرد، موجب ترشح هورمون های استرس و عصبانیت در فرد شده و همانطور که می دانید، این هورمون ها بر عملکرد مغز، ضربان قلب و فشار خون نیز تاثیر گذار هستند. افزایش سطح قند خون ، چربی خون ، چاقی و ابتلا به بیماری عروق کرونری نیز از موارد دیگری است که با ترشح هورمون های عصبی، به وجود خواهد آمد.

انسان حتی در طول خواب نیز وجود آلودگی صوتی را تشخیص می دهد. در واقع حتی در خواب نیز، تاثیر آلودگی صوتی بر بدن ادامه خواهد داشت. در صورتی که فرد در اثر سر و صدا قادر به داشتن خواب راحت نباشد، گیجی، سردرد ، بی حالی ، بی حوصلگی ، بی نظمی در ضربان قلب و مشکلات تنفسی در وی بروز خواهد کرد. کودکان و سالمندان، بیش از دیگران در معرض این آسیب ها خواهند بود.

اما محققان هنوز نتوانسته اند دلیل اصلی کاهش قدرت یادگیری کودکان در اثر قرار گرفتن در معرض آلودگی را کشف کنند. یکی از دلایل ممکن است کاهش تمرکز آنها نسبت به مطلب در اثر وجود سر و صدا باشد. اما کارشناسان معتقدند که این ضعف عملکردی، مطمئنا دلیل عمده دیگری دارد.

چگونه آلودگی صوتی و تاثیرات آن را کم کنیم

• درخواست از مسئولین جهت کنترل شرایط: در بسیاری از موارد، کاهش آلودگی ها ارتباط مستقیمی با عملکرد دولت ها و مسئولین شهری دارد. عدم ارائه مجوز جهت احداث نقاط مسکونی در اطراف فرودگاه ها، جایگزین کردن تجهیزات جدید حمل و نقل به جای نمونه های قدیمی، ارائه قوانین محدودیت سرعت در جاده، بازسازی تجهیزات جاده و تعمیر جاده ها، ارائه تنبیهات قانونی برای متخلفین، تشدید قوانین مربوط به ساختمان سازی برای کاهش ورود آلودگی و …
• کاشت درخت: کاشت درختان تقریبا بلند، با تراکم بالا در نزدیکی مناطق مسکونی راهی مناسب جهت کاهش میزان آلودگی صوتی و تاثیر آلودگی صوتی بر بدن است، زیرا درختان همانند که یک مانع از گسترش صدا جلوگیری می کنند.
• استفاده از پنجره های دو جداره: نصب پنجره های دوجداره علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی، در کاهش آلودگی صوتی بسیار کاربردی و تاثیر گذار است.
• توجه به دکوراسیون منزل: بهتر است در منزل برای کاهش میزان سر و صدا، حتما از فرش یا کف پوش استفاده شود. زیرا سرامیک یا مصالحی شبیه به آن، سر و صدای خاص خود را داشته و با کوچکترین حرکتی، آلودگی صوتی ایجاد می کند.

خاموش کردن وسایل الکترونیکی برای کاهش آلودگی صوتی

 آلودگی ناشی از حرکت هواپیماها و ترافیک، از مواردی است که تا حد زیادی تحت کنترل ما نیست. اما دست کم این توانایی را داریم تا با خاموش کردن وسایل برقی در منزل، به کاهش آلودگی و سر و صدا کمک کنیم. تلویزیون، کامپیوتر، وسایل آشپزخانه و دیگر دستگاه های برقی از عمده ترین منابع ایجاد سرو صدا در منزل هستند. کارشناسان مجله اینترنتی ماه می گویند متوقف کردن این ابزارها، علاوه بر کاهش مصرف انرژی محیط را ساکت کرده، آرامش را افزایش می دهد و در تقویت قوه یادگیری کودکان و کاهش تاثیر آلودگی صوتی بر بدن نیز بسیار موثر است و به علاوه عصبانیت و انرژی های منفی را نیز از بین می برد. اگر چه اغلب فناوری های ساخته شده توسط بشر، به منظور راحتی ایجاد شده اند اما به نظر می رسد پیش از ساخت آنها توجهی به عواقب مضر این ابزار ها نشده است.