کم خوابی در سنین بالا

بر اساس یک باور رایج در میان مردم، سالمندان نسبت به جوانان به خواب کمتری نیاز دارند. اساسا کم خوابی در سنین بالا صحیح نیست. هر فرد بزرگسالی در طول شبانه روز به 9-7 ساعت خواب نیاز دارد. با افزایش سن، داشتن خواب راحت کمی برای افراد مشکل به نظر می رسد و این بدان معنی نیست که چون خواب برای سالمندان کمی مشکل است، پس به ساعات کمتری برای استراحت نیاز دارند. یکی از مولفه های اصلی سلامت در هر دوران از زندگی، داشتن خواب کافی و سالم است حتی برای پیشگیری از مواردی مانند آلزایمر که تاثیر مستقیم بر حافظه دارد. برای آشنایی بیشتر با مشکلات بی خوابی و راه های کاهش احتمال مرگ با افزایش سن ، نظر شما را به مقاله ی تهیه شده توسط گروه سلامت مجله ماه ، جلب می کنم.

علت کم خوابی در سنین بالا

همان طور که می دانید با افزایش سن، تغییراتی در سیستم فیزیولوژیکی و روانی اتفاق می افتد که این تغییرات بر کیفیت و کمیت خواب تاثیر گذار است. بسته به شرایط هر فردی، یک یا چند مورد از این تغییرات ممکن است روی داده و بر خواب تاثیر گذار باشد:

هورمون ها کم خوابی در سنین بالا

با افزایش سن، ترشح 2 نوع هورمون مرتبط با خواب در بدن کاهش می یابد، هورمون ملاتونین و هورمون رشد. ملاتونین از آن جهت حایز اهمیت است که نوسانات آن موجب تنظیم و کنترل چرخه ی خواب م یشود. با کاهش ترشح این هورمون، فرد مسن در اوایل شب احساس خواب آلودگی کرده و ناچارا صبح زود از خواب بیدار می شود.

هورمون رشد، هورمونی است که منجر به عمیق شدن خواب می شود. ترشح آن در کودکان و نو جوانان زیاد ولی در بزرگسالان کمتر است و شاید علت کم خوابی در سنین بالا باشد. به همین دلیل در سنین بالا دیگر خبری از خواب عمیق دوران کودکی نیست.

تاثیر وضعیت سلامت بر کم خوابی در سنین بالا

وضعیت سلامت به طور مستقیم بر کمیت و کیفیت خواب تاثیر گذار است. با افزایش سن، خطر بروز انواع بیماری های مزمن در فرد وجود دارد. هرگونه تغییر در سلامت فرد، بر خواب او نیز موثر است. نمونه هایی از تاثیر برخی بیماری ها بر وضعیت خواب:

• برخی از بیماری های استخوان مثل آرتروز، مانع از داشتن خواب راحت در فرد می شود.
• بیماری هایی مثل دیابت یا بزرگ شدن پروستات و مشکلات ناشی از آن، باعث می شود تا فرد در طول شب چندین بار به دستشویی نیاز داشته باشد، در نتیجه خواب وی مختل می شود.
• فشار خون بالا، مشکلات قلبی و به طور کلی، بیماری های قلبی عروقی موجب می شود تا در هنگام خواب، دچار تنگی نفس شده و مجبور باشید چندین بار از خواب بیدار شوید.

تغییر در سبک زندگی علت کم خوابی

با افزایش سن، ناخودآگاه تغییراتی در سبک زندگی فرد به وجود می آید. هر چه فعالیت های روزانه بیشتر باشد، کیفیت خواب نیز بهتر خواهد شد.

نور خورشید

تابش نور خورشید بر بدن، موجب ترشح هر چه بیشتر ملاتونین در بدن شده و عمق خواب را بیشتر می کند. افراد مسن، بهتر است حداقل تا 2 ساعت از روز را در فضای بیرون از خانه به سر برند.

چرت زدن

اگر چه چرت زدن در روز بسیار لذت بخش و مفید است، اما باید بدانید که اگر طول مدت هر بار چرت زدن در روز بیشتر از 20 دقیقه باشد، خواب شبانه ی شما دچار مشکل خواهد شد.

مصرف برخی داروها

با افزایش سن و بروز انواع امراض مختلف، مصرف داروهای متعدد نیز افزایش می یابد. اغلب این داروها می توانند سیستم خواب را دچار اختلال کنند. برای جلوگیری از ایجاد این اختلالات، باید از پزشک خود بخواهید تا ساعات مصرف دارو را بر اساس ساعات خواب شما تنظیم کند. البته داروهایی مثل داروهای درمان فشار خون، ضد افسردگی، داروهای مربوط به تیرویید و ضد گرفتگی رگ ها، ترکیباتی دارند که تاثیر آنها بر خواب، غیر قابل کنترل است.

اختلالات در خواب با افزایش سن

هم زمان با افزایش سن، فرد ممکن است اختلالاتی را در خواب خود تجربه کند. این اختلالات شامل:

• پس از رفتن به تخت خواب، زمان زیادی طول می کشد تا به خواب رود.
• خواب فرد سبک می شود.
• حدودا 3 یا 4 بار در طول شب بیدار می شود.
• در طول شب چندین بار نیاز به دستشویی دارد.
• فرد از خواب خود رضایت ندارد و به اندازه ی کافی پس از خواب، احساس آرامش نمی کند.
• فرد مسن تمایل دارد تا در ساعات اولیه ی شب به خواب رفته و صبح زود بیدار شود.

اهمیت کیفیت خواب در بزرگسالان

داشتن یک خواب مناسب و راحت برای بزرگسالان بسیار حایز اهمیت است. زیرا به فرد کمک می کند تا در طول روز تمرکز بهتری داشته باشند، وضعیت حافظه ی وی بهبود یابد و کمک می کند تا سلول های آسیب دیده در این زمان حتی گاها در زمان ابتلا به بیماری های عصبی مانند مالتیپل اسکلروز یا ام اس، فرصت ترمیم داشته باشند. همه ی این موارد به طور کلی موجب می شود تا سلامت جسمی و روحی فرد تامین شود.

بزرگسالانی که خواب راحت و مناسبی در طول شب ندارند، بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی، کاهش تمرکز و از دست دادن حافظه هستند. علاوه بر این، تکرار بی خوابی ها موجب می شود تا فرد دیگر تجربه ی یک خواب راحت را نداشته باشد. از طرفی بی خوابی موجب بروز بیماری های جسمی مثل مشکلات قلبی عروقی، دیابت، افزایش و کاهش مفرط وزن و سرطان سینه در زنان میشود.

تاثیر استرس بر خواب

یکی از دلایل عمده ی بی خوابی یا اختلال در خواب، استرس و عصبانیت است. هر چه فشار روانی و فکری در طول روز بیشتر باشد، مطمئنا خواب شما نامناسب تر خواهد بود. با افزایش سن نیز، این نگرانی افزایش یافته و کنترل آن اهمیت بیشتری پیدا می کند همین مسئله جزو راه های درمان افسردگی نیز بشمار می رود. برای کاهش این فشار روانی که منجر به اختلالات خواب به ویژه در بزرگسالان و سالمندان می شود، می توانید:

• اگر در دوران بازنشستگی به سر می برید، برای خود برنامه های تفریحی هفتگی در نظر بگیرید.
• شب ها قبل از خواب برنامه ی روز بعد را مرور کنید تا دچار سردرگی نباشید.
• پیش از خواب یک موزیک آرام بخش گوش کنید.
• کتاب هایی مطالعه کنید که به شما آرامش میدهند.
• قبل از خواب با شخصی که به وی تعلق خاطر دارید کمی صحبت کنید.
• از متد های آرام سازی بدن قبل از خواب استفاده کنید.
• فکر در مورد اتفاقات روزانه را به زمان قبل از خواب موکول نکنید. زیرا مطمئنا اتفاقات ناگوار ذهن شما را مشغول کرده و خواب شما را آشفته می کند.
• برای فعالیت های خود برنامه ریزی داشته باشد.

به اتفاقات مثبت فکر کنید و سعی کنید جمله های مثبت را با خود تکرار کنید این راهی است که برای رعایت بهداشت روان و پیشگیری از افسردگی نیز پیشنهاد می شود و شاید علت کم خوابی با افزایش سن همین باشد که ذهن بیشتر درگیر است و فرصت آزادی عمل را ندارد، این مسئله را ما در مجله اینترنتی ماه برای شما مفصل شرح خواهیم داد.