حافظه کوتاه مدت و بلند مدت

حافظه معمولا اشکال مختلفی دارد. بسته به اینکه چه نوع اطلاعاتی را ذخیره میکنیم و یا برای چه مدت به آن نیاز داریم، نوع حافظه و سلول های یادگیری مغز متفاوت است. مهم ترین بخش ها و یا مهم ترین انواع حافظه انسان، حافظه کوتاه مدت و بلند مدت است که با توجه به زمان بیاد سپاری محتوا، با هم متفاوت هستند. هر دو این حافظه های مغز ممکن است در اثر بالا رفتن سن و یا عوامل دیگر، تضعیف شده و نیاز به مراقبت داشته باشند. اگر مایلید تا اطلاعات بیشتری در مورد این ویژگی ذهنی کسب کنید، مقاله تهیه شده توسط کارشناسان سلامت مجله ماه را دنبال کنید.

حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و تفاوت های آن

از زمانی که یک حافظه شکل میگیرد، آماده ذخیره سازی است. به گفته محققان 3 نوع حافظه داریم. اولین حافظه مربوط به مرحله حسی است، سپس حافظه کوتاه مدت و پس از آن حافظه بلند مدت. از آن جایی که ذهن نیاز به حفظ تمامی اطلاعاتی که وارد آن میشود، ندارد؛ پس این داده ها ممکن است در هر کدام از این حافظه ها ذخیره شده تا به شکلی منسجم دسته بندی و در هر زمان نیاز بود از آن استفاده شود.

عملکرد حافظه با درک و شناخت آغاز میشود. ذخیره سازی اطلاعات در این مرحله که فقط چند دهم ثانیه به طول می انجامد، در مرحله حافظه حسی اتفاق می افتد. در واقع این مرحله حافظه حسی است که کمک میکند صدا، رنگ، جنس و چنین خصوصیاتی را شناسایی کنید.

پس از این مرحله، اطلاعات در حافظه کوتاه مدت ذخیره میشود. حافظه کوتاه مدت دارای ظرفیتی محدود است. به این صورت که برای مثال 7 مورد را فقط می تواند 30- 20 ثانیه ذخیره کند. البته با استفاده از روش های خاصی می توانید قدرت حافظه کوتاه مدت را افزایش دهید. مثلا عددی مثل 8005840392 را نمی توانید به راحتی به حافظه کوتاه مدت بسپارید، مگر اینکه آن را همانند یک شماره تلفن تقسیم بندی کرده و جدا جدا هر کدام را حفظ کنید. با استفاده از ترفند هایی این چنینی، میتوانید ظرفیت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت را افزایش داده و اطلاعات بیشتری را برای مدت طولانی تری در آن ذخیره کنید.

بخاطر سپردن اطلاعات در حافظه کوتاه مدت و بلند مدت

با تکرار بیشتر و استفاده مکرر از اطلاعات، آنها به حافظه بلند مدت انتقال می یابند. در واقع همان اطلاعاتی که از طریق درک به مرحله حافظه حسی و سپس به حافظه کوتاه مدت رسیده اند، با تکرار و تمرین بیشتر، به حافظه بلند مدت منتقل شده و برای زمان طولانی تری در آن حفظ میشوند.

حافظه بلند مدت بر خلاف دو نمونه حافظه دیگر، محدودیت ندارد و هر مقدار اطلاعات را که به آن وارد کنید، ذخیره میکند. اطلاعاتی که قبلا مشابه آنها در ذهن ذخیره شده باشد، بهتر و سریع تر به حافظه سپره میشوند. به همین دلیل است که حتی افرادی که دارای بهره هوشی متوسط هستند، در ذخیره اطلاعات آشنا، بهتر عمل میکنند.

اغلب مردم، زمانی که از حافظه سخن به میان می آید، فقط نوع بلند مدت را در نظر میگیرند، در حالی که به عقیده محققان، اطلاعات باید ابتدا از حافظه حسی عبور، سپس در حافظه کوتاه مدت ذخیره و در اثر تکرار و استفاده زیاد، وارد حافظه بلند مدت شود.

بازیابی حافظه فراموش شده

زمانی که شما قصد یادآوری چیزی را دارید، در واقع اطلاعات را از بخش غیر هوشیار مغز به بخش هوشیار آن انتقال می دهید. مردم اغلب این تصور را دارند که برخی افراد دارای حافظه قوی تر و برخی دارای حافظه ضعیف هستند. اما در حقیقت اینگونه نیست. یک سری اطلاعات، داری فرآیند یادآوری راحتی هستند و گروه دیگری از اینها، پروسه پیچیده ای دارند که در اغلب افراد یکسان است. اگر شما در یادآوری چیزی دچار مشکل هستید، این بدان معنی نیست که سیستم حافظه کوتاه مدت و بلند مدت شما کاملا دچار مشکل است، بلکه فقط بخشی از آن آسیب دیده و یادآوری را مختل کرده است.

برای درک بهتر موضوع، به مثال زیر توجه کنید:

برای مثال، فرآیند یادآوری مکان دقیق قرار دادن عینک را در نظر بگیرید. شما شب، قبل از خواب، عینک خود را بیرون آورده و بر روی میز می گذارید. ذهن شما باید این فرآیند و مراحل را به خوبی درک و ذخیره کند. اگر صبح روز بعد، توانستید بدون هیچ مشکلی عینک را پیدا کنید، این یعنی ذهن شما اطلاعات را به خوبی ثبت و ذخیره کرده و اکنون با بازیابی آنها توانسته اید عینک خود را پیدا کنید. اما اگر صبح روز بعد نتوانستید عینک خود را پیدا کنید، احتمالا یکی از این 3 اتفاق مانع شده:

• احتمالا اطلاعات مربوط به مکان دقیق قرار گیری عینک به خوبی در ذهن شما ثبت نشده.
• اطلاعات را دقیق به حافظه نسپرده اید و ذهن توانایی بازیابی آنها را نداشته است.

بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن یک اتفاق باید حتما این سه مرحله کامل شود، اول ضبط دقیق اطلاعات، دوم ذخیره کامل آنها و سوم بازیابی داده ها و این روشی است که در درمان بیماران مبتلا به آلزایمر به کار برده میشود تا هم اطلاعات به ذهن بسپارند و هم جرقه هایی در زمینه یادآوری اطلاعات گذشته کسب کنند.

راه های تقویت حافظه بلند مدت

تمرکز حواس تمرکز یکی از راه هایی است که کمک میکند تا بتوانید اطلاعات را بین حافظه کوتاه مدت و بلند مدت خود انتقال دهید. در هنگام تمرکز می بایست هر چیزی را که سبب پرت شدن حواس می شود، دور کرد.

از شتاب در یادگیری پرهیز کنید؛ بهتر است برای یادگیری مطلب، آن را پله به پله و مرحله مرحله به حافظه بسپارید. بر اساس تحقیقات، دانش آموزانی که مرتبا درس های خود را مرور می کنند نسبت به آنهایی که یک شبه قصد حفظ کردن آنها را دارند، بهتر می توانند اطلاعات را در ذهن خود ثبت و ذخیره کنند.

دسته بندی اطلاعات؛ اطلاعات به طور کلی در ذهن دسته بندی میشوند. برای ثبت و ذخیره سریع تر آنها بهتر است شما نیز در هنگام یادگیری آنها را دسته بندی کرده و مفاهیم هم معنی را با هم به حافظه بسپارید.

استفاده از ابزار های نمادین بهترین راه یادگیری بلند مدت

به این نکته از مجله اینترنتی ماه دقت کنید که یکی از راههای علمی که می تواند در یادآوری سریع اطلاعات به شما کمک کند، استفاده از نماد هاست. در هنگام یادگیری بسیار اتفاق افتاده تا برای هر موضوعی، نمادی خاص در ذهن شکل گیرد. گاهی این نمادها تصویری است، گاهی صوتی و گاهی نیز تخیلی. یک ریتم خاص، یک لطیفه، یک کاریکاتور، یک حس خاص و حتی یک شکل ساده می تواند نماد موضوعی خاص در ذهن باشد که با یادآوری این نماد و تکیه بر آنها، به راحتی می توانید حافظه کوتاه مدت و بلند مدت خود را به متصل کرده و مطلب را به یاد آورید.