آپنه یا وقفه تنفسی در خواب
پبیشترافراد در طول عمر خود مشکلات خواب را تجربه خواهند کرد. این مشکلات می توانند دلایل مختلفی از جمله استرس، بیماری یا مشکلات کوتاه مدتی باشند که در جریان روال عادی زندگی پیش می آیند. اما اگر فردی به طور مرتب از این مشکلات رنج می برد باید گفت او به یکی از اختلالات خواب مبتلاست. مضرات بی خوابی برای بدن بسیار زیاد است و اختلالات باعث می شوند که فرد قادر نباشد به اندازه کافی بخوابد و هم از نظر روحی و هم جسمی بر فرد تاثیر می گذارد. اختلالات خواب انواع مختلفی دارند که هر کدام علائم، دلایل و درمان های خاص خود را دارند. آپنه یا وقفه تنفسی در خواب یکی از این اختلالات مهم است که در هنگام خواب تنفس فرد را با مشکل مواجه می سازد. برای شناخت بیشتر این بیماری و راه های مقابله با آن با کارشناسان مجله سلامت ماه همراه باشید.
بررسی آپنه یا وقفه تنفسی در خواب
آپنه یا وقفه تنفسی در خواب یکی از اختلالات جدی خواب است که در آن تنفس فرد در زمان خواب با مشکل مواجه می شود. افرادی که به این اختلال دچارند در هنگام خواب تنفس آنها مرتبا و گاهی صدها بار در طول خواب قطع می شود. دلیل این موضوع این است که مغز و سایر نقاط بدن این افراد قادر به دریافت اکسیژن کافی نیست. مهمترین انواع آپنه یا وقفه تنفسی در خواب به این شرحند:
- آپنه خواب انسدادی: این آپنه شایع ترین نوع وقفه تنفسی در خواب است که بیش از 84 درصد از آپنه ها از این نوع هستند. آپنه انسدادی همان گونه که از نامش پیداست در اثر انسداد راه های هوایی ناشی از ریزش بافت نرم پشت حلق اتفاق می افتد. این مشکل زمانی که فرد خواب است پیش می آید.
- آپنه خواب مرکزی: شیوع این آپنه کمتر است. در این آپنه راه های هوایی مسدود نمی شوند. بلکه این حالت زمانی پیش می آید که مغز قادر به فرستادن سیگنال به ماهیچه هایی که تنفس را کنترل می کنند، نیست.
- آپنه خواب پیچیده یا مختلط: این آپنه در واقع ترکیبی از دو نوع آپنه انسدادی و مرکزی است.
- اگر احساس می کنید که ممکن است به آپنه دچار باشید حتما برای درمان خود وکاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیگر عوارض این بیماری به پزشک مراجعه کنید.
علائم و نشانه های شایع آپنه
علائم و نشانه های هر سه نوع آپنه ای که یاد شد با یکدیگر مشترک هستند. به همین دلیل گاهی تشخیص این که فرد به کدام آپنه مبتلاست مشکل است. اما شایع ترین علائم انواع آپنه عبارتند از:
- خر و پف با صدای بلند
- تنفس مشکل و پر سر و صدا
- نفس نفس زدن برای کسب هوا در زمان خواب
- بیدار شدن با دهان خشک
- سردرد صبح گاهی
- کمبود انرژی
- تکرر ادرار در شب
- تحریک پذیری
- خستگی مداوم
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- قدرت تمرکز ضعیف
- حالت افسردگی
- افزایش وزن
- فراموشی
- اختلال عملکرد جنسی
شایع ترین نشانه آپنه یا وقفه تنفسی در خواب که پیش از خود فرد توجه کسی را که در نزدیکی او خواب است جلب می کند خر و پف با صدای بلند است. این فرد همچنین متوجه نفس نفس زدن یا حالت خفگی در شما نیز خواهد شد. افرادی که به آپنه خواب انسدادی مبتلا هستند تعریق در شب یکی دیگر از علائم آنهاست.
روش های درمان آپنه یا وقفه تنفسی در خواب
مشکل آپنه را باید جدی گرفت. خوشبختانه این بیماری درمان پذیر است. روش های متفاوتی برای درمان و کاهش علائم آپنه یا وقفه تنفسی در خواب وجود دارد. گزینه های درمان شامل موارد زیرند:
- تغییر در سبک زندگی: این روش شامل کاهش وزن اضافی بدن، مصرف نکردن الکل و خوابیدن به پهلو است.
- استفاده از دستگاه CPAP ( جریان مثبت فشار هوا ): این دستگاه از انسداد راه های هوایی در زمان خواب با فرستادن مداوم یک هوای فشرده با استفاده از ماسک مخصوص جلوگیری می کند.
- استفاده از دستگاه MAD ( دستگاه پیشرفته فک پایین ): این دستگاه محافظ لثه در اطراف دندان ها نصب می شود و فک و زبان شما را برای افزایش فضای پشت حلق در هنگام خواب جلو نگه می دارد.
- جراحی: این درمان مخصوص زمانی است که مشخص شود آپنه یا وقفه تنفسی در خواب در اثر مشکلات فیزیکی از جمله غیر طبیعی بودن ساختار داخلی گردن ایجاد شده و با جراحی قابل درمان است. با این حال در بیشتر افراد انجام جراحی مناسب نیست و می تواند به عنوان آخرین راه در صورتی که روش های دیگر پاسخگو نبودند استفاده شود.
عوارض بیماری آپنه یا وقفه تنفسی در خواب
این بیماری یک مشکل جدی پزشکی است که این عوارض را در پی دارد:
- بیماری فشار خون و بیماری های قلبی: افت ناگهانی اکسیژن خون که در بیماری آپنه اتفاق می افتد فشار خون را بالا برده و به سیستم قلبی عروقی فشار وارد می کند. بیماری آپنه خواب انسدادی خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهد. همچنین این بیماری ممکن است سبب حمله های قلبی مکرر، سکته یا حمله مغزی و ضربان قلب غیر طبیعی در فرد مبتلا شود. اگر از بیماری قلبی رنج می برید چند بار کاهش اکسیژن ناشی از آپنه می تواند منجر به مرگ ناگهانی در اثر ضربان قلب نامنظم شود.
- مشکلات کبد: افراد مبتلا به آپنه یا وقفه تنفسی در خواب بیش از بقیه در معرض ابتلا به عملکردهای غیر طبیعی در کبد خود هستند. همچنین کبد این افراد زودتر از سایرین علائم زخم کبد ( بیماری کبد چرب غیر الکلی) را از خود نشان می دهد.
دیابت نوع دو از عوارض آپنه
بیماری آپنه یا وقفه تنفسی در خواب باعث مقاومت در برابر انسولین و ابتلا به دیابت نوع دو در فرد می شود.
سندرم متابولیک، ایجاد مشکل برای مصرف برخی داروها و انجام اعمال جراحی و همچنین محرومیت از خواب برای فردی که کنار شما می خوابد از دیگر عوارض بیماری آپنه یا وقفه تنفسی در خواب است.
خستگی روزانه: از دیگر عوارض بیماری آپنه خستگی روزانه می باشد. بیداری مستمر ناشی از آپنه روند طبیعی و عادی خواب را به هم می ریزد و باعث خستگی، خواب آلودگی و تحریک پذیری فرد در طول روز می شود. ممکن است فرد در طول روز قادر به تمرکز بر روی کار خود نباشد و مدام در هنگام کار، تماشای تلویزیون و حتی در حال رانندگی احساس خواب کند. افرادی که از مشکل آپنه رنج می برند بیشتر از بقیه در معرض خطر تصادفات هستند. داشتن علائم شایع افسردگی ، خلق و خوی تند، ترش رو بودن از دیگر خصوصیات افراد مبتلا به آپنه یا وقفه تنفسی در خواب است. کودکان و نوجوانانی نیز که از این بیماری رنج می برند ممکن است در مدرسه عملکرد خوبی نداشته و به برخی مشکلات رفتاری دچار شوند.
افرادی که در معرض خطر ابتلا به آپنه هستند
طبق بررسی های کارشناسان اینترنتی مجله ماه افرادی که شرایط زیر را داشته باشند بیشتر در معرض خطر هستند.
- افراد مسن و افرادی که در حال پشت سر گذاشتن میان سالی هستند بیش از بقیه در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب مرکزی هستند.
- خطر ابتلا به آپنه خواب مرکزی در مردان نیز بیشتر از زنان است.
- افرادی که بیماری های قلبی از جمله نارسایی احتقانی قلب مبتلا هستند در معرض خطر ابتلا به آپنه یا وقفه تنفسی در خواب قرار دارند.
- افرادی که داروهای مخدر مانند متادون به ویژه در طولانی مدت استفاده می کنند احتمال ابتلا به آپنه خواب مرکزی در آن ها بیشتر است.
- کسانی که علائم اولیه سکته مغزی دارند یا قبلا دچار سکته مغزی شده اند نیز در معرض خطر ابتلا به آپنه یا وقفه تنفسی در خواب هستند.