مضرات بی خوابی برای بدن
شاید شنیدن این مسئله برای شما کمی عجیب به نظر برسد، اما باید بدانید که کم خوابی اثرات منفی شگفت انگیزی برای بدن دارد که برخی از آنها بسیار خطرناک بوده و شدیدا سلامت عمومی را تحت تاثیر قرار می دهد. نداشتن انرژی لازم و خستگی در طول روز از جمله عوارضی است که همه ما با آن آشنایی داریم، اما در مورد بیماری هایی مثل آسیب های قلبی، بیماری دیابت و چاقی، اطلاعات چندانی وجود نداشته و همین عدم آگاهی باعث شده تا این نیاز طبیعی و اساسی بدن در مواردی، مورد بی توجهی قرار گیرد. در این مقاله از مجله سلامت ماه این عوارض و مضرات بی خوابی برای بدن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اهمیت خواب و مضرات بی خوابی برای بدن
عوامل متعددی خواب را دچار اختلال می کند که برخی از آنها خارجی است و برخی دیگر به سیستم عمومی بدن مربوط می باشد. برای مثال، آپنه، حالتی است که می تواند فرد را درگیر مشکلات کم خوابی کند. آپنه زمانی به وجود می آید که به دلیل تعلل در مکانیزم بدن، برای مدتی تنفس قطع شده و سپس به حالت اولیه باز می گردد. این وضعیت، فرد را بارها در طول خواب بیدار کرده و موجب بی خوابی می شود.
بر اساس آمارها از هر 3 نفر، یک نفر مبتلا به اختلال خواب یا کمبود خواب است و در اغلب موارد دلیل اصلی این کمبود خواب، استرس، فشار عصبی، استفاده زیاد از کامپیوتر و گوشی موبایل قبل از خواب و مشغله کاری است. معمولا نهایت تاثیری که این بی خوابی های گذرا دارد، کمبود انرژی و خستگی مفرط در طول روز است. با استفاده از راهکار کاهش استرس و اضطراب می توان کمبود خوابی که در اثر استرس ایجاد شده است را برطرف کرد. همچنین با در نظر گرفتن غذاهایی که نباید قبل خواب بخوریم می توان از برخی کم خوابی ها جلوگیری کرد. اما اگر این مسئله کم خوابی ادامه پیدا کند، در طولانی مدت موجب بروز مشکلات جدی و بیماری های خطرناکی خواهد شد.
همان طور که اشاره کردیم مضرات بی خوابی برای بدن بسیار حائز اهمیت است و در صورتی که نیاز بدن به استراحت و خواب به خوبی برطرف نشود، مشکلات متعددی گریبانگیر فرد می شود که برخی از آنها مستقیما با سلامت فرد در ارتباط است. برخی از این موارد شامل مواردی چون افسردگی، کاهش ترشحات زندگی، پیر شدن پوست، ضعف سیستم ایمنی بدن و غیره می شود که در ادامه به صورت مفصل توضیح خواهیم داد.
کاهش میل جنسی از مضرات بی خوابی برای بدن
یکی از مضرات بی خوابی برای بدن کاهش میل جنسی می باشد. در صورتی که فرد خواب کافی نداشته باشد، کمبود انرژی باعث می شود تا میل جنسی و در نتیجه آن، ترشحات جنسی به مقدار قابل توجهی کاهش یابد. در مردان علاوه بر کمبود خواب، آپنه و مشکلات تنفسی نیز می تواند بر عملکرد جنسی تاثیرگذار باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده، مردانی که در خواب دچار آپنه می شوند، با کاهش تستوسترون که هورمون جنسی مردانه می باشد رو به رو هستند.
افسردگی در اثر بی خوابی
کم خوابی و اختلالات خواب در صورتی که برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، موجب بروز علائم شایع افسردگی در فرد می شود. بر اساس تحقیقات حدود نیمی از مبتلایان به علائم افسردگی و اختلالات روحی، دچار بی خوابی بوده و خواب کافی ندارند. از طرفی روانشناسان معتقدند که افسردگی نیز یکی از علل بی خوابی و کمبود خواب به شمار می آید. در واقع این دو مورد مکمل یکدیگر هستد. به گونه ای که درمان هر کدام می تواند اثرات مثبتی در بهبود دیگری داشته باشد.
تاثیر کم خوابی بر سلامت پوست
یکی از مهم ترین مضرات کم خوابی برای بدن چروکیده شدن پوست می باشد. حتما تاکنون این تجربه را داشته اید که پس از یک شب بی خوابی، دچار ورم زیر چشم و چروک در دور لب شده باشید. در صورتی که کم خوابی برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، به تدریج تیرگی زیر چشم افزایش یافته و پوست دچار پیری می شود. زمانی که بدن زمان کافی برای استراحت نداشته باشد، مقدار ترشح هورمون کورتیزول افزایش یافته و کلاژن سازی در پوست دچار اختلال می شود.
از طرفی کم خوابی ترشح هورمون های مرتبط با افزایش سن را نیز بیشتر می کند. هر چه سن بیشتر می شود، پوست ضخیم تر شده و از نظر ظاهری دچار تغییر می شود. برطرف نشدن نیاز بدن به خواب، موجب می شود تا این تغییرات پوستی سریع تر اتفاق افتد.
بی خوابی موجب فراموشی می شود
یکی از اصلی ترین راه ها برای داشتن ذهن فعال، استراحت و خواب کافی است. بر اساس تحقیقات اغلب فرایندهای مغزی که موجب انتقال اطلاعات در مغز شده و به تقویت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت کمک می کند، در طول خواب اتفاق می افتد. زیرا بخشی از مغز در حال استراحت است. هر چه ساعت خواب بیشتر شود، میزان این نقل و انتقال نیز بیشتر خواهد شد، در نتیجه حافظه قوی تر می شود. البته میزان خواب باید تعادل داشته باشد و خواب زیاد از حد نیاز بدن خود باعث مشکلات دیگری می شود.
ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن
یکی از مهم ترین مضرات بی خوابی برای بدن ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن می باشد. در طول خواب، بدن ماده ای به نام سیتوکین ترشح می کند که به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند. در جریان خواب، سیستم ایمنی مجهز به ترکیباتی می شود که با کمک آنها قادر است در برابر حمله عوامل بیماری زا مقاومت کند. در صورتی که فرد دچار کم خوابی شود، ترشح این ماده متوقف شده و همین امر موجب تضعیف سیستم ایمنی خواهد شد. در این صورت میکروب ها، ویروس ها و باکتری ها در بدن به فعالیت خود ادامه داده و فرایند بهبود بیماری ها، بسیار طولانی خواهد شد.
اختلال در عملکرد اعضای مختلف بدن
- اختلال در سیستم گوارشی: در کنار نداشتن فعالیت بدنی و پرخوری، بی خوابی نیز یکی از علل ابتلا به چاقی و اضافه وزن است. در هنگام خواب، مغز ترشح هورمون های مربوط به سیری را آغاز می کند. این هورمون ها در واقع هنگام غذا خوردن، پیغام سیری را بین مغز و معده رد و بدل کرده و موجب توقف غذا خوردن می شود. در صورتی که فرد خواب کافی نداشته باشد، این هورمون ها به مقدر لازم ترشح نمی شوند، در نتیجه فرد علاوه بر اینکه دیرتر احساس سیری می کند، حتی تمایلی به فعالیت ورزشی نیز ندارد. به علاوه کمبود خواب، مقدار ترشح انسولین را افزایش می دهد؛ به این ترتیب که به محض خوردن غذا، انسولین ترشح شده و کربوهیدرات ها سریعا به مصرف سلول ها می رسد، در نتیجه فرد احساس گرسنگی می کند.
- اختلال در سیستم قلبی عروقی: عروق خونی در بدن نیاز به بازسازی و تعمیر دارند و معمولا این کار در طول خواب انجام می گیرد. در مواردی که فرد خواب کافی ندارد، این عروق بیشتر دچار آسیب شده و خطر گرفتگی، پارگی، بیماری فشار خون و التهاب در آنها افزایش می یابد. بر اساس آمارها، درصد بسیاری از مبتلایان به سکته های قلبی، از بی خوابی رنج می برند.
- اختلال در سیستم تنفسی: ارتباط بی خوابی و اختلال در سیستم تنفسی، دو جانبه است. در حقیقت در مواردی بیماری های تنفسی مثل آپنه یا ذات الریه موجب بی خوابی در فرد می شود، زیرا برای مثال سرفه ناشی از عفونت ریه، فرد را از خواب بیدار می کند و امکان خوابیدن دوباره در بسیاری از موارد وجود ندارد. از طرفی یکی از مضرات بی خوابی برای بدن مشکلات تنفسی می باشد و بی خوابی می تواند مشکلات تنفسی را تشدید کرده و موجب افزایش شدت علائم آن شود
بدن ما به چند ساعت خواب نیاز دارد
میزان خواب در سنین مختلف متفاوت می باشد اما به طور میانگین، بدن افراد بالغ و بزرگسال به 8 ساعت خواب مفید در طول شب نیاز دارد. البته این میزان تقریبی است و ممکن است در برخی افراد این نیاز بیشتر یا کمتر باشد. برای تشخیص زمان کافی خواب، یک روش ساده وجود دارد. در صورتی که صبح بدون زنگ زدن ساعت در زمان مشخصی از خواب بیدار شده و احساس کسلی نداشتید، این یعنی به اندازه کافی استراحت کرده و نیاز بدن به خواب تامین شده. اما اگر حتی با وجود 8 ساعت خواب، خسته و بی حال به نظر می رسید، بدن شما هنوز نیاز به استراحت دارد. در این مقاله از مجله اینترنتی ماه ، مضرات بی خوابی برای بدن را ارائه دادیم. بنابراین با در نظر گرفتن این مضرات سعی کنید میزان خواب شبانه خود را برای جلوگیری از بروز آسیب به بدن تنظیم نمایید.
