قطعا هر کسی نسبت به اهمیت تغذیه در حفظ سلامت روح و روان ، آگاهی کافی دارد. در واقع از عمده ترین دلایلی که می تواند سلامت فرد را به خطر بیاندازد، نوع تغذیه است. خوشبختانه امروزه با توجه به پیشرفت های فراوانی که در زمینه پزشکی صورت گرفته و تحقیقات متعددی که در این زمینه توسط کارشناسان صورت می گیرد، اطلاعات مفیدی در مورد خواص انواع مواد غذایی و میزان تاثیر آنها بر عملکرد بخش های مختلف بدن ارائه می شود. یکی از مواردی که بیش از همه مورد توجه محققان قرار گرفته، تاثیر گذاری مواد غذایی بر عملکرد مغز است. دانستن اینکه چه غذاهایی باعث تقویت مغز شده و غذاهایی که برای مغز ضرر دارد را در این مقاله به قلم کارشناس مجله سلامت ماه با لیستی از مواد غذایی مضر برای مغز مرور می کنیم.
غذاهایی که برای مغز ضرر دارد را بشناسیم
اگر به دنبال حفظ سلامت مغز هستید، باید بدانید که گروه گسترده ای از مواد غذایی می توانند شما را در رسیدن به این هدف، کمک کنند. بدین منظور اسیدهای چرب امگا 3 و کولین از مهم ترین و موثرترین ترکیبات مفید برای مغز به شمار می آیند. در مقابل، هر ماده ای که در مغز عفونت ایجاد کند یا موجب اختلال در ساخت نورون ها شود، می تواند مانع از عملکرد مناسب این عضو حیاتی گردد. این مواد غذایی در ادامه به شرح آورده شده اند.
برخی از انواع چربی ها
چربی های اشباع یا چربی های ترانس، از بدترین نوع مواد غذایی هستند که علاوه بر ایجاد عفونت در سلول های مغزی ، موجب گرفتگی عروق شده و مانع از خون رسانی به بخش های مختلف مغز خواهد شد. در صورتی که خون و اکسیژن تازه به سلول های مغزی نرسد، علاوه بر از بین رفتن این سلول ها، عملکرد بخش هایی مثل حافظه نیز با اختلال مواجه خواهد شد.
قند
قند در دسته بندی غذاهایی که برای مغز ضرر دارد ، قرار می گیرد. مصرف قند زیاد گذشته از اضافه وزن و امکان ابتلا به بیماری قند خون ، عملکرد مغز را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. در واقع ترشح زیاد انسولین در بدن، استحکام عروق را کم کرده و باعث آسیب دیدگی در آنها می شود. به علاوه سیستم ایمنی نیز در عملکرد خود موفق نبوده و ویروس و عفونت در بدن، گسترش می یابد.
کربوهیدرات های ساده
کربوهیدرات های ساده، معمولا کالری بیشتری دارند و منجر به اضافه وزن می شوند. از طرفی کربوهیدرات ها ، دارای ترکیبات مشخصی هستند که سلامت مغز و کیفیت عملکرد آن را در معرض خطر قرار می دهد.
لیست مواد غذایی مضر برای مغز
این گروه ها غذایی ، از جمله مهمترین دشمنان مغز هستند که باید از مصرف زیاد آنها پرهیز کرد و یا در مواردی، باید به طور کلی آنها را از رژیم غذایی حذف کرد. اما اینکه این گروه های غذایی شامل چه نوع موادی هستند را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
دونات : دونات در واقع ترکیبی از 2 ماده مضر برای مغز است، قند و چربی های اشباع. یک عدد دونات متوسط، دارای 12 گرم قند و 7 گرم چربی اشباع است که به تنهایی می تواند نقش موثری در کاهش عملکرد شناختی در مغز شود.
الکل : مطمئنا شما نیز این نکته را بارها شنیده اید که تاثیر الکل بر مغز موجب از بین رفتن سلول های مغزی می شود و باید بدانید که این مسئله، متاسفانه حقیقت داشته و کاملا صحیح است. بر اساس تحقیقات انجام شده در زمینه مواد مضر برای مغز توسط محققین، حتی مصرف متوسط الکل، یعنی 4 تا 6 بار در هفته نیز، می تواند مستقیما بر هیپوتالاموس مغز، اثرات منفی داشته باشد. آمار ابتلا به آسیب های مغزی در اثر مصرف الکل به ویژه در کشورهایی که منع مصرف وجود ندارد، بسیار بالاتر است.
آبمیوه های صنعتی : این نوع آبمیوه ، دارای مقادیر زیادی شکر است که مصرف آن برای مغز بسیار مضر است. به گفته محققان، رژیم های غذایی حاوی مقادیر زیاد شکر ، منجر به کاهش قدرت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت می شود. به علاوه، افزایش سطح قند در خون ، موجب ایجاد نوعی باکتری خاص در مغز می شود که مستقیما عملکردهای شناختی را تحت تاثیر قرار می دهد. همین موارد باعث می شود تا قند های مصنوعی در صدر جدول غذاهایی که برای مغز ضرر دارد ، قرار بگیرند.
مضرات برنج بدون سبوس و سیب زمینی برای مغز
برنج سفید یا بدون سبوس : برنج سفید و دیگر انواع کربوهیدرات ها، از جمله مواد و غذاهایی که برای مغز ضرر دارد ، هستند و فعالیت های مغزی را مختل کرده و منجر به بروز انواع آسیب ها می شوند. غذاهای حاوی کربوهیدرات فراوان، به ویژه غلات بدون سبوس ، باعث افزایش خطر ابتلا به افسردگی در زنان پس از سن یائسگی خواهد شد. تحقیقات نشان داده زنانی که از فیبر، آبمیوه های طبیعی و غذاهای کم کالری بیشتر استفاده می کنند، کمتر در معرض علائم افسردگی قرار خواهند گرفت.
سیب زمینی سرخ کرده : یکی از محبوب ترین و در عین حال مضرترین خوراکی برای مغز ، سیب زمینی سرخ کرده است. به گفته محققان، چربی های موجود در این غذا، خطر آلزایمر و کاهش قوه درک در افراد را موجب می شود. این غذا علاوه بر مغز ، سطح کلسترول منفی خون را نیز افزایش خواهد داد.
بستنی نیز حاوی چربی و قند فراوان است که مصرف این دو به دلیل خطراتی که برای مغز در پی دارند، ممنوع است. نوع بستنی یا ترکیب آن با میوه ها یا شکلات تلخ، تغییری در میزان تاثیر منفی آن بر مغز ندارد.
خوردن فست فود برای مغز مضر است !
غذاهای چرب و حاوی چربیهای اشباع در حالت عادی، موجب افزایش وزن و ایجاد تاثیرات منفی بر مغز می شوند. ضرر این مواد زمانی دو چندان خواهد شد که چربی موجود در آنها، سرد شده و منجمد شود. در این حالت، در واقع با خوردن هر تکه از این غذاها ( مانند پیتزای سرد شده ) ، یک تکه سم وارد بدن خواهد شد که در اولین اقدام عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
گوشت های فرآوری شده: گوشت های فرآوری شده به دلیل داشتن افزودنی های مضر و نمک بسیار، موجب ایجاد خشکی در بدن و کاهش مقدار رطوبت می شود. با هر میزان کاهش رطوبت در بدن ، درصدی از قدرت مغز در یادگیری و به کارگیری حافظه، کم خواهد شد به همین دلیل این مواد غذایی را نیز در دسته بندی غذاهایی که برای مغز ضرر دارد ، قرار می دهیم.
سس سویا : شاید از نظر شما، اضافه کردن یک قاشق سوپ خوری سس سویا به غذا ، چندان کار ناشایستی نیست، اما باید بدانید یک قاشق سس سویا به تنهایی 40 درصد از نیاز روزانه شما به نمک را تامین می کند. در واقع با مصرف 1 قاشق سس سویا ، باید مقدار زیادی از نمک مصرفی در طول روز را کاهش دهید که در بسیاری از موارد، توجهی به این مسئله نمی شود. افزایش مقدار سدیم، عملکرد حافظه را دچار اختلال کرده و خطر فراموشی را در پی خواهد داشت که این آثار همگی از مضرات مصرف نمک محسوب می شوند.
تن ماهی برای سلامت مغز خوب نیست
پزشکان معمولا مصرف ماهی تن را 2 بار در هفته توصیه می کنند. اما منظور آنها از ماهی تن ، ماهی طبیعی از نوع تن است، نه کنسرو ماهی که البته حتی نوع تازه این ماهی نیز اگر به مقدار زیاد مصرف شود، تاثیرات متعددی بر مغز خواهد داشت. تن ماهی به دلیل داشتن چربی و نمک فراوان، موجب ایجاد خشکی بدن شده که نهایتا مرگ سلول های مغزی را در پی خواهد داشت بنابراین از جمله غذاهای مضر برای مغز محسوب می شود.
به گفته متخصص حوزه سلامت مجله اینترنتی ماه ، انواع غذاهای دیگری نیز قابلیت قرار داشتن در این لیست را دارند. اما باید به طور کلی توجه داشت که چربی ، نمک ، قند و الکل ، از جمله مهمترین غذاهایی که برای مغز ضرر دارد ، محسوب می شوند و منجر به بروز اختلال در عملکرد آن خواهند شد. مواد غذایی مضر برای مغز معمولا آثار طولانی مدتی بر عملکرد این بخش حیاتی دارند و جبران مشکلات آن، اندکی زمان بر و گاهی غیر ممکن است.