تاثیر ملاتونین بر بارداری

دوران بارداری، یکی از بحرانی ترین دوره های زندگی یک زن است، دوره ای که سیستم عملکردی بدن دچار تغییرات عمده ای شده و گاهی این تغییرات منجر به اختلالات بسیاری در بدن خواهد شد. این در حالی است که محققان بر اثرات مثبت خواب کافی بر بدن در این دوران بسیار تکیه کرده و توجه به آن را ضروری می دانند. به علاوه مغز جنین در بارداری تحت تاثیر خطرات متعددی قرار دارد که به گفته پزشکان، با مصرف ملاتونین می توان از بروز آسیب به مغز پیشگیری کرد. اما گاهی پزشکان، مصرف ملاتونین، مکمل حاوی هورمون تنظیم کننده خواب و بیداری، را برای برطرف کردن مشکل پیشنهاد می دهند. در این مقاله مجله سلامت ماه به بررسی فواید، خطرات احتمالی، بایدها و نبایدها و تاثیر ملاتونین بر بارداری خواهیم پرداخت.

همه چیز در مورد تاثیر ملاتونین بر بارداری

مغز یکی از حساس ترین اعضای بدن است که از همان بدو رشد جنین، در حال رشد و تکامل است. از آن جایی که دوران جنینی، سرآغاز فرآیند تشکیل مغز و اجزای مختلف آن است، قطعا در این دوران، بسیار حساس تر و آسیب پذیرتر خواهد بود. عوامل متعددی چه در دوره اول بارداری و چه بعد از هفته 37 موجب بروز آسیب های جدی بر مغز جنین می شود. این عوامل آسیب زا یا موجب مرگ جنین می شود یا در صورت زنده ماندن، منجر به بروز اختلالات کلامی، بینایی، بویایی، صرع یا مواردی از ای دست خواهد شد. علاوه بر آسیب های فیزیکی، برخی اختلالات از جانب مادر نیز می تواند به ناقص شدن فرآیند رشد مغز در کودک منجر شود، اختلالاتی که غالبا رسیدن اکسیژن را به رحم با اشکال مواجه می سازد.

ملاتونین هورمونی است که توسط غده پینه آل در مغز و در ساعات پایانی روز ترشح می شود. وظیفه اصلی ملاتونین، تنظیم چرخه طبیعی بدن برای خواب و بیداری است، اما در سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن و همچنین تولید آنتی اکسیدان ها و مبارزه با رادیکال های آزاد نیز نقش دارد. یکی از موارد تاثیر ملاتونین بر بارداری ، تاثیر بر مغز جنین است که در ادامه به آن می پردازیم.

تاثیر مصرف ملاتونین بر رشد مغز جنین

به گفته محققان، هورمون ملاتونین نقش به سزایی در حفظ مغز جنین از چنین آسیب هایی دارد. در واقع ساختار ملاتونین به گونه ای است که تاثیر عوامل آسیب زا به مغز جنین را خنثی کرده و مانع از ایجاد اختلالات جدی در فرایند رشد مغز می شود. از آن جایی که در بارداری میزان ترشح ملاتونین به دلیل تغییرات هورمونی کاهش می یابد، پزشکان توصیه می کنند ملاتونین را به مادر تزریق کنند. البته با وجود تمامی مانورهایی که در این زمینه صورت گرفته، هنوز محققان در مورد تاثیر ملاتونین بر بارداری به نتیجه چندان مثبتی دست پیدا نکرده اند. این یعنی برای اثبات این ادعا باید تحقیقات و مطالعات بیشتری انجام گیرد.

فواید مصرف ملاتونین در بارداری

همان طور که اشاره کردیم، تحقیقات در مورد میزان اثرگذاری ملاتونین در پیشگیری از بروز آسیب های مغزی در جنین، در حال پیگیری است و هنوز در مرحله مطالعات حیوانی باقی مانده است. با این حال متخصصان پیش بینی می کنند که تاثیر ملاتونین بر بارداری شامل این موارد است: به رشد مغزی جنین کمک می کند، خطر بروز آسیب های مغزی را کاهش می دهد، مغز را از خطر حمله رادیکال های آزاد حفظ می نماید، اختلالات ذهنی مادرزادی را کنترل می کند، قدرت باروری را در مادر افزایش می دهد، خطر سقط جنین در ماه های اول بارداری را کم می کند، منجر به بهبود عملکرد جفت می شود و خواب مادر را در بارداری تنظیم می نماید.

خطرات و مضرات مصرف ملاتونین در بارداری

اگرچه از نظر کارشناسان، مصرف متعادل ملاتونین تحت نظر پزشک، خطری برای مادر و جنین ندارد، اما گاهی ممکن است با توجه به شرایط خاص بارداری، موجب بروز عوارض جانبی از جمله این موارد باشد:

تغییرات هورمونی

بارداری به خودی خود موجب بروز تغییرات هورمونی زیادی در بدن می شود. در صورتی که مصرف ملاتونین نیز جز دستورات دارویی یک مادر باردار قرار گیرد، در اثر تاثیر ملاتونین بر بارداری تغییرات هورمونی به اوج خود رسیده و ممکن است منجر به ایجاد جوش، علائم حساسیت، قرمزی پوست، اختلال در بینایی و غیره شود. به همین دلیل است که توصیه شده ملاتونین حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود و با مشاهده کوچکترین علامت غیر عادی، باید مصرف را قطع کرد.

تاثیر بر قند خون و فشار خون

یکی از موارد تاثیر ملاتونین بر بارداری ، ایجاد تغییرات اساسی در سطح قند و فشار خون در مادر است. مادر در این دوران باید شدیدا از لحاظ قند تحت نظر قرار داشته باشد، زیرا هم خود و هم جنین نیاز به میزان قند مشخصی دارند. از طرفی فشار خون یک مادر باردار در صورتی که از حد نرمال فراتر رود، خطر سقط را افزایش می دهد. از آن جایی که ملاتونین مستقیما بر قند و فشار خون تاثیرگذار است، بهتر است هنگام مصرف آن، حتما این دو مورد را تحت نظارت قرار داد.

روش های طبیعی تنظیم ملاتونین در حاملگی

پس با توجه به موارد گفته شده در مورد تاثیر ملاتونین بر بارداری مشخص شد که مصرف مکمل ملاتونین، چندان روش درستی برای حفظ سلامت مادر و جنین نیست، هرچند که از نظر متخصصان، وجود ملاتونین مغز جنین را از آسیب های احتمالی حفظ میکند. با این تفاسیر، بهترین و البته مطمئن ترین روش برای تامین میزان ملاتونین مورد نیاز، از طریق روش های طبیعی است. روش هایی مثل:

• کاهش سطح استرس و فشار عصبی: هرچه بیشتر در وضعیت استرس زا قرار گیرید، ترشح کورتیزول در بدن بیشتر می شود. کورتیزول هورمونی است که در کاهش مقدار ملاتونین بسیار موثر است. پس با حفظ آرامش میتوان به طور طبیعی، تولید ملاتونین در بدن را افزایش داد.
• تنظیم ساعت خواب: اگر برای خواب خود برنامه ریزی دقیقی داشته باشید، سطح ملاتونین به خودی خود، تنظیم می شود. شب ها زودتر به خواب رفته و صبح نیز در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید تا ساعت بدنتان تنظیم شود.
• دوش آب گرم قبل از خواب: دوش آب گرم قبل از رفتن به رختخواب، خواب راحتی را برای شما به ارمغان خواهد آورد. هرچه ساعت خواب مفیدتری داشته باشید، میزان ترشح ملاتونین نیز متعادل تر خواهد بود.
• تغذیه مناسب: به گفته محققان، تغذیه از جمله مواردی است که تاثیر مستقیمی بر ترشح هورمون ها در بدن دارد. از میان انواع خوراکی ها، سبزیجات با برگ سبز، غلات سبوس دار و مغزها، تاثیر به سزایی بر افزایش تولید ملاتونین در بدن خواهد داشت.
• جای مناسب برای خواب: از آنجایی که ملاتونین غالبا در خواب و قبل از آن ترشح می شود، داشتن خواب راحت تاثیر به سزایی در تولید آن دارد. پس باید به همه موارد دخیل از جمله دمای اتاق، میزان نور، راحتی بالش و تشک ، پوشیدن لباس مناسب و هر آنچه که موجب داشتن خواب راحت می شود توجه ویژه داشت.

نتیجه گیری مجله اینترنتی ماه

از آنجایی که دوران بارداری، ایامی بسیار حساس است و هر گونه ماده غذایی یا دارو می تواند بر فرآیند اصلی اثرگذار باشد، معمولا پزشک در مورد مصرف هر ماده ای تذکراتی را ارائه می دهند. مصرف ملاتونین در بارداری نیز جزء آن دسته مواردی است که به دلیل تاثیرات قابل توجهی که دارد، باید تحت کنترل قرار گیرد. تاثیر ملاتونین در بارداری به قدری است که حتی برخی متخصصان، از تجویز این دارو برای مادران خودداری می کنند. با مجله اینترنتی ماه همراه باشید.