مکانیزم الکل در بدن

همه ما می دانیم که الکل ماده ای است طبیعی که دقیقا بر سیستم عصبی فرد تاثیر گذاشته و تا حدودی، در برخی موارد عملکرد سیستم عصبی را مختل می کند. الکل از طریق دستگاه گوارش، وارد خون شده و با سیستم گردش خون، به تمامی قسمت های بدن از جمله مغز می رسد. اما تاثیر الکل بر مغز و اینکه چگونه الکل موجب مستی فرد شده، چه ماده ای در الکل موجب بروز چنین حالاتی می شود و اطولا مکانیزم الکل در بدن مطالبی است که مجله ماه قرار است آن را بیشتر تشریح کرده و به جزئیات آن بپردازیم. در ادامه این مطلب را دنبال کنید.

عملکرد و مکانیزم الکل در بدن چگونه است؟

زمانی که الکل مصرف می کنیم، اتانول که ماده موثر الکل است، وارد معده و به طور کلی سیستم گوارش شده و از این طریق به خون راه می یابد. در صورتی که فرد تا چند ساعت قبل غذای دیگری نخورده باشد و سطح روده خالی باشد، اتانول فرصت بیشتری برای حرکت خواهد داشت و به دلیل خالی بودن جداره های معده و روده، بیشتر جذب بدن خواهد شد. روده به دلیل داشتن دیواره هایی پرز مانند، امکان جذب مواد بیشتری دارد. بنابراین اولین اندام جذب کننده اتانول، معده و سپس روده است و به واسطه آنها، الکل با سیستم گردش خون همراه می شود.

اگر الکل به همراه غذا مصرف شود، امکان جذب آن و در واقع سرعت جذب و مکانیزم الکل در بدن کمتر می شود. زیرا با وارد شدن غذا به معده، دریچه های منتهی به روده کوچک بسته شده تا اسید لازم از دیواره ها ترشح و عمل هضم انجام شود. در این حالت، اتانول فرصتی برای خروج از معده نخواهد داشت و تا زمان پایان کار معده در آن جا خواهد ماند. همین عامل باعث می شود تا جذب اتانول تا 50 درصد نسبت به مواقعی که الکل با معده خالی مصرف می شود، کاهش یابد.

الکل چگونه جذب بدن می شود

جذب الکل یا همان اتانول در بدن، به واسطه روده و دیواره مخاطی آن صورت می گیرد. با ورود الکل به روده، اتانول توسط سلول های روده دریافت شده و سپس به سیستم گردش خون وارد می شود. به دلیل ساختار خاص و ویژه ای که غشای سلول ها دارند، ورود اتانول به آنها بسیار ساده و راحت اتفاق می افتد. غشای سلول از دو لایه چربی و یک لایه غیر چربی تشکیل شده است. دو لایه اول، به دلیل چربی که دارند، بهم متصل و یا در واقع بهم چسبیده اند و یک هسته آبگریز یا ضد آب را ایجاد کرده اند. لایه بعدی غشای سلول که خود بر پایه آب است نیز با جریان های آبی اطراف در ارتباط است.

علاوه بر این در غشای سلول، لایه هایی از پروتئین نیز قرار دارد که آنها نیز با لایه هایی از چربی پوشانده شده اند. این پروتئین ها معمولا منافذی را در سطح سلول ایجاد می کنند که قادر به جذب مولکول های محلول و غیر محلول و مولکول های کوچک است. از آن جایی که اتانول نیز یک مولکول کوچک و محلول به شمار می آید، عبور آن از غشای سلولی و البته این لایه از پروتئین کار سختی نیست.

عبور مولکول های اتانول از غشای سلول ها

ساختار غشای سلول به گونه ای است که امکان عبور مولکول هایی مثل اتانول، آب یا اکسیژن از آن بسیار راحت است. اتانول به وسیله عمل فیلترینگ، از لایه های پروتئین موجود در غشا عبور می کند. از طرفی، عبور اتانول از لایه های چربی نیز کار مشکلی نخواهد بود، زیرا اتانول جزء مولکول های وابسته به چربی و البته کوچک است. پس اتانول از هسته های آبگریز یا ضد آب نیز گذر می کند. این فرآیند بسیار راحت صورت گرفته و نیازی به صرف انرژی از جانب سلول ها نیست.

تنها حرکتی که لازم است، حرکت اتانول به سمت غشا سلول است که آن هم معمولا در کمترین زمان ممکن صورت می گیرد. مولکول های بزرگتر، معمولا به راحتی از غشای سلول عبور نمی کنند، بلکه برای گذر از این لایه چربی، نیاز به صرف انرژی بیشتری دارند. برای مثال مولکول گلوکز، برای عبور از غشا نیاز به نیرو دارد.

ورود اتانول به خون از طریق مویرگ ها

همانند هر ارگان داخلی دیگری در بدن، معده و روده نیز پوشیده از شبکه ای گسترده و پیچیده از مویرگ ها هستند. اتانول به محض عبور از غشای سلول، خود را به مویرگ ها رسانده و از معده و روده به سمت کبد حرکت می کند و مکانیزم الکل در بدن آغاز می شود. مویرگ ها ساختاری ساده و تک سلولی دارند.

در واقع ضخامت آنها به اندازه ای است که فقط بتواند به تبادل گاز و انرژی با مویرگهای کناری خود بپردازد. علاوه بر گاز، تبادل آب و مایعات دیگر در مویرگ ها نیز بسیار آسان است، زیرا دیواره های آن ساختاری دارد که با باز و بسته شدن آن، حرکت مایعات سریع تر می شود. به این ترتیب، اتانولی که از غشا عبور کرده، وارد مویرگ ها شده و به همراه خون در آن به حرکت در می آید. به محض ورود اتانول به مویرگ ها، کل سیستم گردش خون، حاوی این ماده خواهد شد.

چگونه مشروبات الکلی باعث مستی انسان می شود

قطعا زمانی که اتانول، ماده موثر الکل وارد سیستم گردش خون شد، مویرگ ها آن را به مغز نیز خواهند رساند. با ورود اتانول به مغز، واکنش فرد به الکل یا همان مکانیزم الکل در بدن آغاز شده و به تدریج تغییر رفتار فرد یا همان حالت مستی، خود را بروز می دهد.

مضرات مصرف مشروبات الکلی چیست

از مضرات مصرف مشروبات الکلی این است که اتانول به قسمت های مختلف مغز آسیب می رساند. در واقع ورود اتانول به این قسمت ها، عملکرد آن را مختل می کند. این قسمت ها شامل:

• قشر بیرونی مغز: این قسمت از مغز، محل انجام فرآیند هایی مثل فکر کردن و واکنش های بینی، دهان، چشم، گوش و حواس دیگر است. بدلیل تاثیرات مکانیزم الکل در بدن زمانی که این ناحیه با اتانول ترکیب می شود، فرد حواس خود را از دست داده و تفکر کردن برایش مشکل خواهد شد. با از دست دادن حواس یا ایجاد اختلال در آن، فرد کنترلی بر فعالیت های خود نخواهد داشت.
• مخچه: این ناحیه، مختص مدیریت اعمال و حرکات است و با ورود اتانول با این قسمت، فرد تعادل در حرکت را از دست داده و اصطلاحا تلو تلو می خورد.
• هیپوتالاموس: این بخش از مغز، مسئول هماهنگ کردن فعالیت های جنسی و همچنین واکنش های ناگهانی در فرد است. زمانی که اتانول وارد هیپوتالاموس می شود، فرد قادر به واکنش در برابر خطراتی که وی را به طور ناگهانی تهدید می کند نیست. از طرفی نیاز جنسی فرد نیز افزایش یافته است.
• مدیولا: این ناحیه مربوط به کنترل تنفس، تمرکز و دمای بدن است. الکل موجب اختلال در عملکرد این قسمت شده، در نتیجه تعداد تنفس افزایش یافته، دمای کلی بدن بالا رفته و هوشیاری فرد کم می شود. به همین دلیل فرد خواب آلود به نظر می رسد. این علائم می تواند برای فرد خطر آفرین بوده و حتی منجر به مرگ شود.

تاثیر الکل یا همان اتانول بر حافظه کوتاه مدت

به طور کلی، اتانول بر حافظه کوتاه مدت فرد تاثیر گذاشته و در این حالت، ممکن است فرد مصرف کننده از اتفاقاتی که چند دقیقه پیش برایش رخ داده بی اطلاع باشد. اگر میزان مصرف هر بار افزایش یابد و دفعات مصرف از حد مجاز بیشتر باشد، علاوه بر حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت نیز تحت تاثیر قرار گرفته و می تواند خسارت جبران ناپذیری در پی داشته باشد. همانطور که دیدید تاثیر الکل بر حافظه کوتاه مدت و بلند مدت ممکن است خطرناک باشد و سلامتی شما را در معرض خطر قرار دهد. طبق بررسی های مجله اینترنتی ماه تاثیرات مکانیزم الکل در بدن در هر فردی ممکن است متفاوت باشد و این تفاوت بستگی به میزان مصرف، میزان اعتیاد فرد و یا وضعیت کلی سلامت در وی دارد.